Tôi đến với thư
pháp chỉ là một sự tình cờ. Một đứa học trò tặng thầy quyển thư pháp của Nhất
Chi lan nhân ngày 20.11. Sau khi đọc xong tôi tự nghĩ, một người phụ nữ như
Nhất Chi Lan cũng trở thành một Thư pháp gia thì tôi chẳng lẽ không
làm được. Và thế là tôi tự mày mò đến với thư pháp. Thật sự những ngày tháng
đầu tiên tôi cũng nản khi cả mấy tháng mà ngòi bút lông không hề theo sự điều
khiển của mình. Nhưng rồi tôi chẳng để ý đến thành tựu nữa, mà ngày ngày viết
như một sự rèn luyện tâm tính của mình.
Bên cạnh đó còn là sự đam mê khi cầm
bút lên, phút giây ấy tất cả đều ngưng đọng, chỉ còn lại chính ta trong một
khoảnh khắc thăng hoa, hội tụ vào đầu ngọn bút rồi vở oà trên mặt
giấy. Ngọn bút lúc nhẹ nhàng lướt trên mặt giấy cứ như ta đi dạo giữa nhân
gian, lúc như có sức nặng của ngàn cân nhấn chìm tất cả những vui buồn đời
sống. Cứ như thế bảy năm qua tôi đã âm thầm tự chơi thư pháp như một thú vui
trong đời.
Mấy
năm đầu do không ai hướng dẫn, tôi xài loại mực rẻ tiền của Việt
Nam có pha nhiều a-dao nên hôi hám vô cùng. Cái phòng dạy nhạc của tôi ở
phía sau nhà ai không quen bước vào chỉ một chốc là phải ra ngoài vì mùi a-dao
nặng mũi. Tôi nhớ giáng sinh 2003, đoàn giáo viên âm nhạc của Lớp Đại học sư
phạm Âm nhạc An Giang đi Đà Lạt thực tập 3 tuần. Bốn đứa Châu Phú chúng tôi vào
một phòng, chúng tôi viết thư pháp treo đầy cả bốn vách tường của phòng khách
sạn, bọn con gái bước vào phòng la rùm lên bảo chúng tôi ở do không
chịu giặt vớ. Ban đầu tôi cũng ngại ông chủ khách sạn la vì chuyện dán đầy thư
pháp trong phòng, nên chúng tôi chỉ đính một tí keo hai mặt đủ dính để khi gở
dể dàng. Ai dè ông chủ khách sạn sau khi xuống phòng chúng tôi quan sát xong
phán một câu: "Mấy chú cứ tự nhiên đi, nhưng nhớ là khi đi đừng gở ra nhé,
tôi thích cách chú viết", bọn chúng tôi
chỉ biết nhìn nhau.
Nhận lời tham gia
triển lãm với Câu lạc bộ Thư pháp Châu Đốc thật ra tôi không mấy tự tin lắm.
Với bảy năm cầm bút, chủ yếu là tự học, tự rèn luyện tôi thật sự
không biết thư pháp của mình đạt tới cảnh giới nào rồi ? Có đủ để xuất hiện
không. Trước đây Anh Trịnh Bửu Hoài, chủ tịch Hội Liên Hiệp Văn Học Nghệ Thuật
An Giang cũng có hứa sẽ giúp tôi triển lãm cá nhân. Nhưng triển lãm cá nhân đối
với tôi có vẽ lớn lao quá, tôi nghĩ mình chưa đủ sức. Lần nay có lẽ tôi bị
thuyết phục bởi sự nhiệt tâm của Nhà thơ Lê Thanh My, chủ tịch
Hội Văn học Nghệ Thuật Châu Đốc và bản thân tôi cũng muốn thẩm định xem mình đã
tiến đến đâu trong cuộc chơi này. Thời gian chuẩn bị quá ngắn, chất liệu chủ
yếu là giấy dó, giấy xuyến chỉ đính lên mành tre. Thời gian chuẩn bị
thì chỉ vỏn vẹn có năm ngày ! Tôi thật sự không tự tin lắm với số vốn liếng
có được như vậy. Sự phân vân trong tôi qua nhanh khi thấy tâm huyết
và sự lo lắng của Thanh My. Trong triển lãm thư pháp lần này có ba cây bút
tham gia: tôi, Thanh Hương (nhân viên ngân hàng Phát triển Nhà ĐBSCL) và
Thanh My - chủ tịch Hội Văn Học Nghệ Thuật Châu Đốc. Cả hai cô gái đều chỉ
mới cầm bút được một năm, nhưng cũng đạt được một ít thành công, tuy
nhiên chủ yếu với những bức thư pháp loại nhỏ dạng lưu niệm, vì vậy tôi là
người được giao viết những bức có khổ lớn. Chính sự hăng hái của hai
người phụ nữ đã giúp tôi có được sự tự tin khi cầm bút. Bên cạnh tôi cũng nghĩ
nhiều đến chất lượng của triển lãm, lần đầu ra mắt cũng phải
gây được một chút ấn tượng với người xem, chứ lèo xèo quá
cũng khó coi. Đêm trước ngày hẹn giao thư pháp cho Thanh my, tôi đã thức
đến hai giờ sáng để hoàn thành bức vẽ cuối cùng. Sáng hôm thứ ba 20.5, tôi và
Thanh My đã hì hục dùng keo hai mặt đính các bức thư pháp lên mành
tre, rồi sau đó gắn lên bảng trưng bày. Hết buổi sáng tôi phải về Châu phú có
việc, bỏ lại cho Thanh My công việc còn đang dang dở.
Tôi có mặt trước 15 phút trước giờ được ghi trong thư
mời, điều bất ngờ là tôi gặp rất nhiều người quen biết trong giới văn
nghệ sỹ Châu Đốc, đặc biệt gặp lại Hậu, một bạn học thời phổ thông,
giờ là một nghệ sỹ nhiếp ảnh hôm nay được nhận thẻ hội vên của Hội
Nhiếp Ảnh Việt Nam (Hậu là một trong ba nghệ sỹ nhiếp ảnh của Châu
Đốc được nhận thẻ Hội viên hội Nhiếp Ảnh Việt Nam của Chi hội thị xã Châu Đốc
trong lần này). Hôm nay cùng
lúc Hội Văn Học Nghệ Thuật Châu Đốc tổ chức khai mạc 3 cuộc triển lãm: Ảnh nghệ
thuật, tranh tượng và nghệ thuật thư pháp nên số lượng văn
nghệ sỹ đến tham gia khá đông, có đến hơn 40 người. Tôi rảo bước qua
phòng trưng bày triển lãm Thư pháp. Thư pháp được triển lãm ở Thư viện Châu đốc
chung với sách và các ấn phẩm văn hoá. Những thứ này đi chung với nhau vậy mà
hay. Tranh tượng thì trưng bày ở phòng triển lãm, còn ảnh thì trưng bày lộ
thiên quanh khu vực Bồ Đề Đạo Tràng. Tôi nhìn quanh phòng triển lãm, tất cả các
bức thư pháp đã được gắn lên bảng, sách, các ấn phẩm văn hoá cũng đã gọn gàng
ngăn nắp và trình bày bắt mắt. Phòng triển lãm đã sẵn sàng để đón khách
thưởng lãm. Nhìn khắp căn phòng, tôi thật sự bồi hồi, xúc động pha lẫn đôi chút
hồi hộp. Đây là lần đầu tiên tôi đến một triển lãm với vai trò
của người có tác phẩm trình bày với công chúng. Có một cảm xúc bồi
hồi khó tả len nhẹ vào trong lòng. Bảy năm cho một chặng đường, bảy năm âm thầm
- trong căn phòng mà bạn bè gọi vui là âm hồn cốc - luyện kiếm múa gươm. Và một
chút nữa đây, sau cái phút giây tuyên bố khai mạc triển lãm của chủ tịch Hội
Văn Học Nghệ Thuật Châu Đốc, cái tên Hoàng Nam sẽ được nhớ hay quên
và bản thân tôi cũng sẽ biết được rằng mình có nên tiếp tục nữa hay không.
Những khán giả có mặt hôm nay đều là những văn nghệ sỹ, có nhiều người đã
rất nổi tiếng trong lĩnh vực của mình, những ý kiến đánh giá khen che của họ
đều sẽ rất có trọng lượng. Trong khi chuẩn bị cho triển lãm, tôi cũng đã nhận
được rất nhiều lời động viên của bạn bè, người thân, nhưng tôi vẫn thấy hồi
hộp, chưa thể tự tin được. Tôi không biết Thanh My và Thanh Hương có
cảm giác giống như tôi không, nhưng thật sự điều tôi lo là nếu thư pháp
tôi viết không để lại chút ấn tượng nào trong buổi khai mạc, thì xem
như triển lãm thư pháp khó thành công, vì những bức mà Hương và
My thể hiện đều ở dạng nhỏ.
Giờ phút khai mạc
rồi cũng đến mặc dù trễ hơn 30 so với dự kiến, Anh Hoài Chủ Tịch Hội
Liên Hiệp Văn học Nghệ Thuật tỉnh bận không về kịp. Sau Tuyên bố khai mạc của
Thanh My và đáp từ của ông Phó Chủ tịch UBND thị xã Châu
Đốc, cả đoàn văn nghệ sỹ bắt đầu tham quan các khu trưng bày triển
lãm. Khi theo chân đoàn văn nghệ sỹ bước vào phòng triển
lãm thư pháp tự dưng trong tôi cảm thấy bình thản lạ thường, khác với sự hồi
hộp trước đây chừng 20 phút. Khen hay che, thành công hay thất bại, rồi cũng
thế thôi. Tôi chợt nhớ đến đoạn cuối trong một entry mang tên “Một
ngay…” trên blog của mình: “…Rủ tay ở cuối đương, cái gì là được mất…” Điều tôi
biết chắc là dù có thành công hay thất bại, tôi vẫn tiếp tục viết thư pháp
như một cuộc chơi, một cuộc dong ruổi trong cái thế giới bao la vô tận của tâm
hồn. Tôi lẳng lặng đi phía sau đoàn văn nghệ sỹ, quan sát. Những ánh mắt,
những lời bình phẩm, có vẽ như thư pháp tôi viết phần nào đã tạo được chút ấn
tượng với người xem. Tôi nghe một số lời khen về bút pháp, bố cục. Tôi thật sự
rất vui. Vậy là cũng không bỏ công cho những ngày rèn luyện. Tuy nhiên lúc này
tôi quan tâm lại là một điều khác. Khi lên tham gia với Câu lạc bộ Thư pháp
Châu Đốc, tôi nghe Thanh My giới thiệu về một phụ nữ viết thư pháp
thiền, nhưng chưa lần nào xuất hiện trước công chúng, cả
Thanh My cũng không biết chị ấy viết như thế nào. Tôi nghĩ một người
chơi thư pháp, cho dù có ẩn dật đến đâu nhưng khi nghe nói có triển lãm thư
pháp ở nơi mình sống chắc chắn người ấy cũng sẽ đến tham quan, coi ra
sao vậy mà. Và tôi đã đoán không lầm. Triển lãm khai mạc khoảng mười lăm phút
thì chị ấy cũng có mặt. Được Thanh My cho biết, nên tôi lẳng lặng đi
phía sau chờ cho chi ấy xem qua các bức thư pháp. Là một phụ nữ khoảng trên
dưới tuổi bốn lăm, nhưng từ chị vẫn toát lên một sự trẻ trung, có lẽ điều đó
được tạo bởi cách ăn mặc giản dị nhưng cũng không kém phần thời trang. Với
khuôn mặt khá phúc hậu và một thân hình đầy đặn, cử chỉ rất tự nhiên,
gần gũi chị giống với một giáo viên hơn là một nhà viết thư pháp
thiền. Đã có chủ định từ trước nên tôi chủ động bước đến tự giới thiệu
và chào hỏi. Sau vài câu xã giao tôi đi thẳng vào vấn đề. Tôi hỏi chị xem qua
những bức thư pháp tôi viết chị có thể cho tôi biết tôi đã có được sự thành tựu
nhất định nào trong thư pháp chưa, có tạo cho mình một phong cách chưa. Đó là
điều tôi rất muốn biết, tôi không muốn sao chép lại của những người khác, tôi
đã thử nghiệm, nên tôi rất mong muốn được nghe nhận xét từ những người có
chuyên môn. Chị nhìn tôi rồi đột ngột hỏi: “Anh là ai, và
anh đi tìm gì trong thư pháp, tôi nghĩ anh xác đinh được điều đó rồi
chúng ta nói chuyện tiếp”. Tôi thật sự bị bất ngờ không chỉ
lànội dung câu hỏi mà còn là cách đặc vấn đề của chị nữa. Sự thật thì tôi
là ai và tìm cái gì trong thư pháp, điều này tôi chưa hề nghĩ đến. Tôi đến với
thư pháp chỉ là do yêu thích, và viết như một sự thoả mãn cho những nhu cầu về
tinh thần. Tôi chưa hề nghĩ đến một mục tiêu hay con đường nào để đi trong thư
pháp. Nói theo cách của chị ấy thì tôi chưa hề biết mình là ai và mình tìm gì
trong cuộc chơi của những con chữ này. Tôi thật sự lúng túng trước câu hỏi của người
phụ nữ. Chị nhìn tôi rồi nói tiếp: “Có ba con đường, một là anh muốn
đến với thư pháp thương mại, hia là anh muốn làm một nhà thư pháp nổi tiếng, và
ba là anh muốn tìm ra chính anh trong thư pháp, khi anh đã có con đường để đi
rồi, anh mới biết được anh đi đi được bao xa trên chặng đường ấy”.
Có lẽ thấy tôi chịu nghe và hiểu được nên chị tiếp tục nói nhiều về cái đẹp, về
chiều sâu tâm linh trong thư pháp thiền. Cũng may tôi là người chịu
khó đọc và tìm hiểu rất nhiều sách vở về thiền mới có thể lĩnh hội được những
gì mà chị ấy nói. “Hình tướng chỉ là vẽ đẹp bên ngoài, nói có thể thay
đổi, có thể mất đi, điều cốt lõi của nghệ thuật chính là cái đẹp ẩn chứa trong
chiều sâu nội tại”. Càng nghe tôi càng bất ngờ trước cách
lập luận và những nghĩ suy của chị. “Điều quan trọng anh phải chịu
đựng được những lời khen chê, vượt lên những tác động xung quanh để thật sự là
chính mình với những sáng tạo nghệ thuật của riêng mình”. Trong
khoảng hai mươi lăm phút nói chuyện với chị (chủ yếu là nghe nhiều hơn nói) tôi
đã lĩnh hội và sáng ra rất nhiều điều. Dĩ nhiên bây giờ tôi cũng đâu đã biết
tôi là ai và đi tìm gì trong thư pháp, nhưng tôi biết rồi tôi sẽ tìm ra. Chia
tay tôi thầm cảm ơn chị đã giúp tôi nhận ra được nhiều điều mà quan trọng nhất
là niềm tin vào chính bản thân mình. Với thư pháp, có lẽ tôi đã biết mình phải
làm gì cho những ngày tháng sắp tới. Trên đường chạy về Châu Phú tôi sực nhớ là
mình vẫn chưa hỏi tên chị...
PHAN VÕ HOÀNG NAM (tác giả giữ bản quyền)
____________________________________________
ĐÓN ĐỌC BÔNG TRÀM CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT
MỪNG XUÂN NHÂM THÌN 2012 & NGÀY THƠ VIỆT NAM LẦN THỨ X
>> Vui lòng nhấp chuột vào hình ảnh phía dưới để vào mục lục số đặc biệt <<
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét