Home »

Như kinh nhật tụng - tùy bút Thành Nam

26/8/13
Năm tôi mới học lớp Nhì (lớp 4 bây giờ), cuốn “Bông hồng cài áo” của Nhất Hạnh xuất bản, tôi mua về đọc. Cuốn sách nhỏ, mỏng ấy sớm đi vào tuổi thơ tôi. Vì ngay từ ấy tôi cũng thương mẹ, rất lo sợ một ngày mình bị mất mẹ.
Tôi sinh ra trong một gia đình bần nông thời Pháp thuộc, cha mẹ tần tảo sớm khuya mà kiếp sống thì mong manh như loài rong ruộng. Tất cả những đứa con ông bà sinh ra trong điều kiện bẩn bách: tã lót xé từ quần áo rách, chậu tắm làm bằng mo cau, vệ sinh cơ thể rửa bằng nước nấu lá cây… Tất cả nguồn sống, căn cơ tâm hồn ở tôi là thụ hưởng từ đấy. Nghe mẹ người ta mất tự dưng nước mắt mình cũng trào!
Tâm sự của tác giả đúng ra dành cho người trưởng thành, vì hàm chứa một triết lý cao thâm. Có điều lời văn ông không phải của giới thượng thừa, nó bình dị đến đỗi đứa trẻ như tôi ngày ấy đọc cũng hiểu, cũng đồng cảm. Tôi ôm cuốn sách theo mình hết thời hoa niên, đọc mãi đến thuộc lòng như các bài văn thầy cô cho học.
Những câu cho tới khi về già tôi vẫn nhớ. Ngay mở đầu ông viết “Ý niệm về mẹ thường không thể tách rời khỏi ý niệm về tình thương.  Mà tình thương là một chất liệu ngọt ngào, êm dịu cố nhiên là ngon lành. Con trẻ thiếu tình thương thì không lớn lên được…”.  Rồi “Lớn cách mấy mà mất mẹ thì cũng như không lớn, cũng cảm thấy bơ vơ lạc lõng, cũng không hơn gì trẻ mồ côi…”.  Và ông trích bài thơ có câu cuối “Mất mẹ là mất một bầu trời”…
Đi sâu vào nội dung sách, từng câu như lời kinh cầu: “Mẹ là giáo sư dạy về thương yêu, một phân khoa quan trọng nhất trong trường đại học cuộc đời…”; “Mẹ là một dòng suối, một kho tàng vô tận, vậy mà lắm lúc ta không biết, để lãng phí một cách oan uổng…”; “Thương mẹ là một vấn đề hưởng thụ… Mẹ như suối ngọt, như đường mía lau, như xôi nếp một… một món quà như mẹ mà không vừa ý thì họa chăng có làm ngọc hoàng thượng đế mới vừa ý… Nhưng tôi biết ngọc hoàng không sung sướng đâu, bởi ngọc hoàng là đấng tự sinh, không bao giờ có được một bà mẹ…”.  
Tác giả cho biết bên Tây có Ngày Mẹ, phương Đông có Vu Lan. Ngày Mẹ, nếu ai còn mẹ thì diễm phúc được cài tặng cánh hoa hồng lên ngực; ngược lại thì nhận hoa trắng. Ông cảm thấy ngậm ngùi, tủi thân khi ngực mình cài hoa trắng, ông cho rằng mình “cũng mồ côi như bất cứ một đứa trẻ vô phúc khốn nạn nào…” nhưng có nó để nhớ mẹ.
Tác giả kể câu chuyện cảm động khi hai chị em bỏ mẹ ra đi: một người theo chồng, một người lo tu, ông kết luận: “Ở trên đời có nhiều khi ta phải chọn lựa.  Mà không có sự chọn lựa nào là không khổ đau…”.  Tác giả xin tặng cho tất cả những ai còn mẹ một đóa hoa hồng vào ngày Vu Lan và khuyên mọi người “đừng vô tâm quên lãng” mẹ.

Sau thập niên 70, do nhu cầu lao động tìm miếng cơm manh áo, lo gia đình, cho xã hội… tôi xao lãng sách vở, những cuốn sách tôi quí chuộng ngày nào một số bị mối mọt ăn, một số do lúc quá túng thiếu tôi mang đi cân ký lấy tiền trong đó có cuốn “Bông  hồng cài áo”!
Đến đầu thập niên 80, mẹ tôi sau cơn đột quị vì tai biến mạch máu não, bà trút hơi thở cuối cùng vào đêm mùng một tết nguyên đán lúc bà mới 65 tuổi, cái tuổi đáng ra bà còn tiếp tục sống nhưng điều kiện thuốc men lúc ấy thiếu kém khiến bà đành vĩnh viễn rời xa các con.  Như bao người lạt lòng trên trái đất, tôi khóc như chưa từng khóc! Từ đó đến nay tôi thường xuyên nhớ miên man về mẹ, hình ảnh ngày xưa bà ôm tôi vào lòng chăm sóc những khi đau yếu nằm viện, hình ảnh những buổi cơm rau bên chiếc mâm chiều, hình ảnh bà dắt díu hai em gái tôi những năm chạy loạn: súng bắn, pháo nã, xuồng chìm giữa lòng sông bà nắm tóc vớt từng đứa lên rồi tiếp tục bơi trong cơn mưa đạn… cuồn cuộn hiện về trong tâm trí…
Khi kinh tế bản thân phát triển, một ngày tôi đi tìm mua lại cuốn “Bông hồng cài áo”.  May mà năm 1999 nhà xuất bản Thanh Niên thành phố Hồ Chí Minh cho in lại.Trước bài viết có câu “để dâng mẹ và để làm quà Vu Lan cho những người nào diễm phúc còn mẹ…”  (“n.h”). Tôi giữ cuốn sách ấy cho đến nay.
Tôi chưa một lần gặp tác giả Nhất Hạnh, không rành về cuộc sống tu hành, về quan điểm thực tại của ông đối quê hương, xã hội, cuộc đời... Tôi chỉ biết nâng niu tác phẩm ông sau nửa thế kỷ làm người, đọc trong ngần ấy thành quen như kinh nhật tụng vì duy nhất một lẽ: tôi quá yêu mẹ như ông.

THÀNH NAM (tác giả giữ bản quyền)
__________________________________



© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét