Cùng Hoàng Hiệp “trở về dòng sông tuổi thơ” - Hữu Du

          Con sông quê/ gắn bó/ với tuổi thơ đời tôi."

       Chỉ là một con sông quê thôi! Nhỏ bé, hiền hòa, không có tên mà cũng chẳng có tuổi! Nhưng được tác giả nâng tầm vóc thành con sông của mọi nhà, gắn bó sâu đậm với nhiều thế hệ người dân, trong đó có quảng đời ấu thơ đầy kỷ niệm của nhạc sỹ.

         "Trong tim/ ai cũng có/ một dòng sông riêng mình

          Tim tôi/ luôn gắn bó/ với dòng sông tuổi thơ

          Con sông/ tôi tắm mát

          Con sông/ tôi đã hát

          Con sông/ cho tôi đậm/ một tình yêu nước non quê nhà."

        Chính tình yêu nước non quê nhà mà chàng trai trẻ ấy, năm mười bảy tuổi (1945) đã thoát ly gia đình đi theo Văn công kháng chiến.

         Năm 1954, tạm biệt quê nhà An Giang, ông tập kết ra Bắc. Từ năm 1955 đến 1975, ở Hà Nội, ông đã thành danh với hơn 100 ca khúc; nhiều bài trong đó tiêu biểu cho dòng  nhạc cách mạng thời kỳ ấy: “Câu Hò Bên Bờ Hiền Lương” (1957), “Ngọn Đèn Đứng Gác” (1966, thơ Chính Hữu), “Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây” (1971, thơ Phạm Tiến Duật), “Đất quê Ta Mênh Mông” (thơ Dương Hương Ly), “Lá Đỏ” ( 1975, thơ Nguyễn Đình Thi)..

          Sau năm 1975 Hoàng Hiệp trở về miền Nam, công tác tại Nhà Xuất bản  Âm nhạc thành phố Hồ Chí Minh, sau đó sang Hội Âm nhạc thành phố Hồ Chí Minh. Dấu ấn âm nhạc của ông thời kỳ này là những ca khúc: “Con Đường Có Lá Me Bay” (1977), “Trở về Dòng Sông Tuổi Thơ”, “Em Vẫn Đợi Anh Về” (1980, thơ Lê Giang), “Mùa Chim Én Bay” (thơ Diệp Minh Tuyền)...

          Vậy là, ông đã trở về miền Nam, trở về với dòng sông tuổi thơ nơi ông đã chia xa hai mươi năm trời, với bao nhớ nhung dạt dào cảm xúc:

          "Bao năm/ xa quê ấy/ Trong mơ/ tôi vẫn thấy

          Hôm nay/ tôi trở về/ lòng chợt vui/ thấy sông không già"

         Tình yêu ấy thật sâu đậm, kín đáo và bền vững, đủ độ rung cảm để nhận ra được sự sinh động tươi mới, đầy sức sống của dòng sông:

          "Sông/

          Vẫn in màu mây/ vẫn khi vơi đầy

          Vẫn mang phù sa/ làm đẹp thêm làng quê yêu dấu

          Sông/

          Vẫn như thưở ấy/ vẫn con đò ngang/ đón đưa người sang

          Và từng đêm/ hát ru đôi bờ.

          Sông/

          Cũng như người ấy/ có khi vui buồn/ có khi hờn ghen

          Chỉ tình yêu tuổi thơ/ mới thấy"

      Trong mắt, trong tim Hoàng Hiệp, sông được nhân cách hóa sinh động như một con người: người bạn, người tình vừa xinh đẹp, vừa mạnh mẽ lại hết sức thủy chung.

       Và cũng chỉ bằng tình yêu sâu đậm vô tư ấy, mới khiến cho giai điệu, ca từ ở đoạn nhạc này trở nên mềm mại, chân thật mà lại lung linh, lôi cuốn người nghe. Đó là nét đẹp của sự chân chất, nét đẹp của tâm hồn người nghệ sỹ, nhạc sỹ Hoàng Hiệp. Điều này khiến ta liên tưởng hình ảnh con sông quê, trong thơ của một thi sỹ, chiến sỹ miền Nam tập kết ở đất Bắc -  con sông tươi đẹp, và cũng đầy thôi thúc tìm về:

          "Quê hương tôi có con sông xanh biếc

          Nước gương trong soi tóc những hàng tre

          Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè

          Tỏa nắng xuống lòng sông lấp loáng"

                                           (Nhớ Con Sông Quê Hương - Tế Hanh)

        Cuối bài nhạc đọng lại là hình ảnh tiêu biểu, chọn lọc, thể hiện tình cảm, tâm trạng da diết được gửi đi qua âm thanh cao vút, rồi nhẹ nhàng chuyển dịch xuống thấp trong nhớ nhung, tiếc nuối đã gieo vào lòng người nghe một mối cảm hoài, thấp thoáng, ẩn hiện dư ba của những con sóng thời xa xưa êm ái vỗ bờ.

          "Ôi/ những con thuyền giấy/ những năm tuổi thơ/ đã đi về đâu/

          Để mình tôi/ nhớ nhung bây giờ."  

HỮU DU (tác giả giữ bản quyền)

____________________________