Home »

Bản nhạc "Happy New Year" sự phối hợp kỳ lạ giữa ca từ và giai điệu - Hữu Du

10/1/15
     Cứ mỗi độ Tết đến, cùng lúc tận hưởng niềm hạnh phúc, niềm vui sum họp với người thân, bạn bè trong không khí rộn ràng, ấm áp của mùa xuân, giai điệu bài hát Happy New Year do ban nhạc ABBA trình bày lại vang lên rộn rã trên mọi phương tiện truyền thanh, truyền hình. Thế nhưng không ít người biết rõ hoặc quan tâm đến nội dung, ca từ của bản nhạc bất hủ ấy, nếu không tình cờ, như tôi, cầm trong tay bản chính lời nhạc tiếng Anh và bản dịch Việt ngữ,  ra đời năm 1980, với đồng tác giả Benny Anderson và Bjorn Ulvaeus.  
     Cảm xúc thật khác với những lần nghe trước, khi cảm nhận phần lời của bài hát:
                        Sâm banh đã cạn
                        Và pháo hoa đã tắt
                        Còn lại đây em và anh
                        Cảm thấy mất mát và chán nản              
                        Bữa tiệc đã tàn
                        Và buổi sáng sao mà ảm đạm
                        Sao khác hẵn ngày hôm qua
                        Giờ đã đến lúc chúng ta phải nói

                        (No more champange
                        And the fireworks are through
                        Here we are, me and you
                        Feeling lost and feeling blue
                        It’s the end of the party
                        And morning seems so grey
                        So unlike yesterday
                        Now’s the time for us to say)
     Tâm trạng của đôi tình nhân, sau bữa tiệc vui với mọi người trong đêm giao thừa sao nghe buồn bã, thấm đẫm một nỗi buồn nhân thế. Rượu sâm banh, pháo hoa, tiệc tùng là những từ ngữ hình ảnh được dùng nhiều cho sự kiện vui vẻ, tưng bừng dịp Noel, liền kề đón mừng năm mới, lại sánh đôi với các ca từ buồn bã: cạn, tắt, tàn, mất mát, chán nản, ảm đạm.
     Nỗi chán chường ấy có lẽ bắt nguồn từ sự đổ vỡ trong hôn nhân của hai thành viên trong ban nhạc ABBA (Bjorn và Agnetha) vào năm 1979. Đến năm 1981, đến lượt hai thành viên-vợ chồng khác của ban nhạc cũng nói lời chia tay (Benny và Frida). Đó cũng là thời điểm tột cùng vinh quang và tan vỡ của ban nhạc ABBA.

Đêm Giao thừa ở TP. Long Xuyên (An Giang)


     Đoạn hai, lời bài hát cũng buồn nhưng có xen lẫn chút nỗi niềm, hy vọng vào ngày mới, một thế giới mới tốt đẹp, mạnh mẽ hơn và con người sống gần nhau hơn:
     Đôi khi em thấy/ một thế giới mới quả cảm đang đến gần/ Đang sinh sôi nẩy nở / trên tro tàn của cuộc sống chúng ta/ Ôi/ Đúng thế, con người là một gã dại dột/ Nhưng hắn cứ tưởng mình vẫn ổn/ Lê lết những bàn chân bùn đất/ Chẳng biết mình đang đi lạc lối/ Cứ cố giữ bước đi…
     Đoạn kết lại trở về với tâm trạng chán chường, mệt mỏi; hoài nghi về hoàn cảnh hiện tại, về một tương lai mờ mịt, không biết sẽ diễn tiến ra sao:
     Bây giờ em cảm thấy/ Rằng mọi giấc mơ ta từng có ngày nào/ Đều đã chết/ Chẳng còn gì ngoài xác hoa giấy trên sàn/ Một thập niên vừa chấm dứt/ Nào ai biết một thập niên tới đây/ Điều gì sẽ đến/ Điều gì đang đợi chúng ta/ Vào cuối năm tám mươi chín.
     Tâm trạng ấy, nỗi buồn ấy còn do một nguyên nhân sâu xa hơn, nhân bản hơn. Nó phản chiếu đầy đủ, sinh động nỗi lo âu thế sự của cả loài người trước những diễn biến khó lường của chiến tranh, của việc chạy đua vũ trang, sự âm ĩ của chiến tranh lạnh, lòng thù hận của con người với con người không cùng lý tưởng ở giai đoạn thập niên 70-80 của thế kỷ trước.
     Nói chung, ca từ, nội dung bài hát là một nỗi buồn, nỗi khoắc khoải cùng ước vọng, mong cầu của cá nhân-của con người- trước thời khắc giao mùa. Nhưng kỳ lạ thay, giai điệu đặc sắc, lôi cuốn, mê hoặc của nó đã cứu vãn cho nội dung, ca từ của ca khúc.
     Ngay ở khúc nhạc dạo đầu (introduire), những chùm âm thanh ba nốt nhạc, kết nối thành xâu chuỗi âm thanh (arpère)  âm vực cao, lên xuống, uốn lượn nhịp nhàng, liên tục như tiếng sóng vỗ bờ dịu êm, bất tận: la-si-la…sol-si-sol… fa-si-fa… sol-si-sol/  la-si-la… sol-si-sol… fa-si-fa… sol-si-sol, tạo ra hiệu ứng về sự náo nức, sinh sôi, chảy trôi liên tục trong lòng người nghe. Đoạn nhạc dạo này, như một dấu ấn, điểm xuyến nốt nhạc vui cho cả ca khúc, được lập đi lập lại sau mỗi lần chuyển đoạn. Nó trở thành đặc điểm, thương hiệu của ca khúc Happy New Year khi chuỗi âm thanh ấy được cất lên.
     Các đoạn nhạc trong bản nhạc được viết với điệu thức trưởng, nhịp 4/4 và 2/4 thường dùng cho các bản nhạc vui, trung tính. Do vậy, âm chủ đạo của toàn ca khúc là âm điệu vui, nhẹ nhàng. Các liên hai, liên ba và dấu lặng ở các đoạn nhạc hòa hợp, uyển chuyển, liên tục, nhịp nhàng, tươi vui, đã khiến người ta không chú ý mấy, đến phần lời.
     Đặc biệt ở phần điệp khúc, ca từ và giai điệu hòa hợp một cách rõ nét nhất. Ít nhiều, nó đã xua tan nỗi buồn, vực dậy niềm vui; gieo vào lòng người ta niềm tin và hy vọng vào năm mới, vào tình người, và cả tình yêu đôi lứa:
                        Chúc mừng năm mới
                        Chúc mừng năm mới
                        Cầu cho chúng ta có tầm nhìn hiện tại và tiếp diễn
Về một thế giới mà hàng xóm là bạn.

                        Chúc mừng năm mới
                        Chúc mừng năm mới
                        Cầu cho chúng ta có nhiều hy vọng, sẵn sàng cố gắng
                        Nếu chúng ta không có sức mạnh thì sẽ ngã gục và diệt vong
                        Anh…và…em.
           
                        (Happy new year
                        Happy new year
                        May we all have a vision now and then
                        Of a world  where every neighbour is a friend
                       
                        Happy new year
                        Happy new year
                        May we all have our hopes, our will to try
                        If we don’t we might as well lay down and die
                        You and I.)
        Ở đoạn nhạc này, cấu trúc với các nốt nhạc liên bốn, liên năm; âm thanh như được bứt phá, liên tiếp vút cao lên, cao lên, rồi lắng chìm dần, rồi lại tiếp tục chu trình ấy; có thêm phần luyến láy rất hay ở từ ngữ cuối câu và ca từ kết bài (is a friend…, you and I…; You…..and I…..) làm nên sự ngọt ngào, đằm thắm, sâu lắng cho giai điệu và lời ca.
       Happy New Year! Happy New Year!
       You… and… I…
       Xin mượn lời đánh giá khái quát, thú vị nhất của những người am hiểu về thần tượng ABBA để kết thúc bài viết: giai điệu đẹp lộng lẫy thoáng vẻ u buồn- Bài hát vỏn vẹn 4’23’’ nhưng lại ngân vang đến vô tận - Dù thế nào đi nữa, ABBA vẫn bất tử với ca khúc Happy New Year. 
HỮU DU
___________


© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét