Home »

Hoa trôi trong mạch máu học trò - Thành Nam

01/05/2015
Những câu thơ, khúc hát nói về ve, về phượng, về hè xưa nay luôn thay cho lời muôn triệu trái tim của nhiều thế hệ học trò. Nỗi thổn thức buồn vương trong lòng học trò không gì bằng nhìn những cánh phượng hồng trổ bông khoe sắc, bởi màu hoa ấy rất kỳ diệu. Mỗi khi nó nở ra là có cuộc chia tay, chia ly bên sân trường, ngắn nhất cũng ba tháng hè, dài nhất là vĩnh viễn!
Những người trưởng thành đã rời hẵn ghế nhà trường, mỗi khi bất chợt gặp lại nơi đâu màu hoa ấy, lòng cũng da diết nhớ nhung về quá khứ. Nhớ thầy cô, bạn bè, mái trường, cố xứ… thành ký ức triền miên theo tháng lụn năm dài.
Màu phượng gắn bó với ta như định mệnh, đi vào tiềm thức làm xốn xang lòng người từ thời cấp sách đến mãi về sau, nó có giá trị mầu nhiệm theo thời gian dâu bể dù những lượn sóng đời có chồng lên bao trắc ẩn, dù ta đang đối diện với sức đào thải của tuổi tác, đắng cay với mái tóc bạc màu… Từ thơ dại lặc lờ cho đến già nua yếu lại lòng ai cũng e ấp vấn vương màu phượng vĩ, để nhớ về mối tình đầu, những ly đá đậu, những thỏi kem thơm, những viên ô mai… bao hồi ức ngổn ngang, hỗn độn: vui, buồn, bùi ngùi…
 “Mỗi năm đến hè lòng man mát buồn…”. Lời trong bài hát “Nỗi buồn hoa phượng” của cố nhạc sĩ Thanh Sơn đã gây cảm xúc rất nhiều cho ta mỗi lần nghe lại nó.
Có nhiều bài thơ, câu thơ của những cây bút nổi tiếng nói về phượng, về hè đọc lên khó ngăn nỗi xúc cảm:
Nhà thơ tình lãng mạn Xuân Diệu cho đến phút cuối đời vẫn thốt lời yêu: “Xin hãy cho tôi được giã từ / Vẫy chào cõi thực để vào hư / Trong hơi thở cuối dâng trời đất / Cũng vẫn si tình đến ngất ngư” đã chan chứa nỗi đam mê về loài hoa học trò. Ông từng kêu lên lời nhớ nhung thương tưởng loài hoa nầy như gọi người yêu trong mộng:
“Phượng trong sáng nảy hồng trên một cõi
…
Tấc lòng hè kiều diễm hóa li tao
…
Phượng, phượng hỡi, cớ sao mà man mác
Mỗi mùa hè run rẫy với triều môi…
…
Trống sân trường văng vẳng đánh mười năm,
Mười năm phượng, phượng huy hoàng vẫn phượng

Phượng mười năm… hiu hắt gió mười năm
Yêu mười năm… nhớ muôn thuở… mười năm"            
(Phượng mười năm)    
Nhà thơ Tế Hanh đã từng xem phượng là hoa máu của linh hồn mình:
“Cầu ngươi hỡi Phượng tươi như máu
Dâng sáng linh hồn cánh dợn bay"                                 
(Phượng)
Tình nghĩa thầy trò mỗi lần chia xa gây nỗi chạnh lòng, nhớ nhất là vào mùa phượng nở:
“Thầy sắp đi xa trò ở lại
Mùa hoa phượng cũ úa phai rồi"                   
(Tóc thề xứ Huế - Kiên Giang)
Nhà thơ kì bí Bùi Giáng với ngữ thơ siêu nhiên thoát tục cũng yêu phượng và nhìn nó qua sắc thái riêng theo nhãn quan mình:
“Trang hồng kim rải ra hoa
Trổ bông mùa phượng cũng đà hồ phai"         
(Mùa phượng cũ)
Tình yêu của tuổi học trò dễ phát tiết vào mùa ve kêu phượng trổ nhất là hè cuối cùng ra trường chia tay hẵn với bạn bè, lứa tuổi mười bảy mười tám ấy thiết tha với mối tình đầu, nuôi dưỡng mộng mơ. Đỗ Trung Quân không cầm lòng được khi bất chợt nhìn thấy trên đường ai chở nhiều hoa phượng về đâu như chở cả mùa hè của mình:
“Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng
Em chở mùa hè của tôi đi đâu?
Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám
Thuở chẳng ai hay thầm lặng – mối tình đầu"    
(Chút  tình đầu).
Có lẽ khắc sâu tình cảm với cô em học trò tên “Phượng”(?) nên mãi sau nầy vẫn còn ký ức về loài hoa ấy mỗi khi nhà thơ bắt gặp nó trên mọi nẻo đường rong ruổi. “Nàng Phượng” và loài  hoa phượng không còn riêng chung mà được nhà thơ  cảm thụ như sự hóa kiếp vào nhau để thành sức tác rưng rưng khuấy động hồn mình: 
“Và lại đến cái mùa hoa phượng đỏ
Kỷ niệm xưa chìm khuất ở nơi nào
Tiếng ve vỡ ra trăm nghìn mảnh nhỏ
Em không về nhận mặt tháng năm sao
…
Để mùa Hạ nắng mưa là trai gái
Phượng cũng từng hồi hộp lúc kêu tên
Và lại nhớ vòm trời hoa phượng cũ
Khép rưng rưng mùa Hạ giữa tay cầm". 
(Sau lưng mùa hạ cũ - Trương Nam Hương).
Dù đã xa rồi ngôi trường xưa nhưng hình ảnh, âm vang của các nữ sinh áo trắng, của hoa phượng đỏ của tiềng dế kêu vào hè cũng gây cho nhà thơ nhiều nhung nhớ bồi hồi:
“Tà áo trắng em có còn xếp giữ
Một mùi hương sương cỏ của sân trường
Một chú dế tìm hoài theo tiếng gáy
Ở trên đầu hoa phượng đỏ bâng khuâng…"
(Mây và áo trắng - Thanh Nguyên)
Hoa điệp cùng họ hàng hoa phượng, cũng nở đồng thời vào lúc hạ sang. Hai linh hồn ấy “khiêu gợi” giống nhau vào lòng học sinh, sinh viên mỗi khi chúng cùng trổ rợp lên nền trời:
“Mai em xa chắc nhớ lắm nơi này,
Chiều giảng đường sân vàng hoa điệp
Đừng vội trách nhau như lời thơ anh viết
… Rồi quên như tháng sáu mưa mau!” 
(Bài thơ tình trên bao thuốc lá - Nguyễn Thúy Bắc)
Có những tuổi thơ thờ ơ một cách vô tư với phượng, không chú ý nhận ra giá trị sâu lắng mùa hè mà chỉ nhìn về tương lai và sự phát triển trên đường đi tới công danh nên quên đi mỗi lần hè về có tiếng ve sầu kêu, có màu hoa phượng nở chói chang khung trời mơ ước:
“Ngày xưa ấy em còn thơ dại quá
Chưa biết nghe tình khúc của ve sầu.
…
Anh cũng thế sao ơ hờ cao ngạo
Quên ngắm mùa son hoa phượng năm nào".  
(Ngày xưa - Bích Thủy)
Để rồi khi đã thành đạt hoặc gặp phải một trạng huống nhớ nhung khiến lòng mình nhớ lại thời hoa niên cấp sách có cả phượng hồng làm “chứng nhân” thì cảm giác nó không còn thuộc về mình, sinh ra tiếc nuối:
"Phượng giờ là của người ta
Mỗi năm nhìn trộm hoa mà tái tê".                    
(Dấu tình - Bích Thủy).
Tuy nhiên mùa hè không hẵn với ai cũng vấn vương, hoa phượng nở không hẵn với ai cũng bi thương, vẫn có lớp người trẻ cảm giác mừng vui đã đến cơ hội về quê ba tháng với cha mẹ, làng bản… Ở tâm trạng nầy, người ta xem mùa hạ như là mùa xuân, nhiều mùa xuân gọp lại. Đấy là trạng thái hưng phấn nơi những người trẻ lạc quan yêu đời cần sức mạnh tinh thần cho mọi công cuộc như lao động, chiến đấu… Họ xem mùa hè là mốc thời gian giúp chuyển tiếp chặng đường đi lên làm xán lạn cho thân thế:
“Sung sướng quá, giờ cuối cùng đã hết
Đoàn trai non hớn hở rủ nhau về
Chín mươi ngày nhảy nhót ở miền quê
Ôi tất cả mùa xuân trong mùa hạ.
…
Trong khoảnh khắc sách bài là giấy cũ
Nhớ làm chi thầy mẹ đợi, em trông
Trên đường làng huyết phượng nở thành bông…"
(Nghỉ hè - Xuân Tâm)
Phượng nơi nào cũng có mỗi khi hè về, tất cả cảm nhận nó gắn bó với tình cảm mình từ thời cấp sách, không thể nào quên. Phượng là loài hoa “guinness” của sân trường, loài hoa luôn là kỷ niệm trôi mơn man trong mạch máu học trò.

THÀNH NAM
_____________


© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét