Những đợt mưa đầu tiên trút xuống vùng quê yên
ả. Hơi nóng ban ngày nhường chỗ cho thứ không khí ẩm nóng, mùi ruộng lúa, mùi của
dòng sông mằn mặn phù sa, mùi ngòn ngọt của dải đất quê hương… quyện vào nhau
bay vẩn vơ mơ hồ làm thành mùi thương mùi nhớ. Quyên cắp cái rỗ ra bờ ao hái
ngó lục bình để chiều má mần cá nấu canh, bông thì chấm mắm kho ăn sống. Mùa
mưa, đám lục bình vươn tấm thân mình ra hứng lấy làn nước mát lành rồi giăng
nhau xanh khắp mặt ao. Hồi trưa Quyên đòi ra ao hái rau mà má không cho, má bảo
Quyên không biết bơi lỡ trượt chân rơi xuống nước “mò đất” thì khổ. Len lén thế
nào mà Quyên cũng ra ao hái lục bình cho bằng được, ngoại nói tính Quyên giống
má.
Chiều nay trời trong, mưa đã ngớt chỉ còn vài
xót lại cố chấp rơi cho hết phần đời của mình. Chú Đồng đi ruộng về xách cái giỏ
cá ngang nhà í ới gọi: “Út Quyên, vô nhà lấy rỗ ra chú bắt cho mấy con cá rô
chiều kho tiêu ăn con. Cá rô sa mưa con nào con nấy mập hết biết!”. Út Quyên
đang ngồi gỡ khoai mì hấp cơm, nghe chú Đồng gọi út quăng củ khoai mì vào trong
rỗ. Chạy ra, miệng còn nhai khoai mì nhóp nhép. Chú Đồng bỏ vào rỗ vài con cá
rô béo ngậy quẫy đành đạch. Cá má kho, canh má nấu ngon đáo để. Bữa nào má kho
cá rô rắc thêm chút tiêu hành cho thơm là bữa đó cái bụng Quyên no cành. Ngày
xưa, ba thương má cũng nhờ mùi cá kho mùi canh chua má nấu. Ba vốn là người làm
thuê một bận ghé lại làng ngay mùa thu hoạch lúa, duyên nợ thế nào mà ba làm mướn
ngay trên ruộng của má, má đem cơm ra cho ba mấy lần mà nên vợ nên chồng. Má
ưng ba, ngoại giận. Ngoại nói: “Thiếu gì thằng không lấy đi lấy cái thằng mần
thuê không một tấc đất cắm dùi”. Má âm thầm theo ba trong một đêm giông bão.
Chiếc ghe tam bản trở mũi xé màn đêm xa về chốn bưng biền mù tít để lại sau
lưng những vạt khói ngắn dài. Ngoại lặn lội đi khắp nơi tìm má mà không gặp,
bao nhiêu cánh đồng, bao nhiêu ngã ba sông đi qua ngoại không nhớ rõ. Chỉ nhớ rằng
chân ngoại đi ngày càng xa mà không thấy má. Mãi đến hai ba năm sau ngoại mới
tìm thấy má ngồi bên cái sịa hàng bông ngoài chợ còm tứ xứ, ngoại ôm con khóc
mướt. Ngoại nói một câu nghe mà ấm lòng: “Vợ chồng bây về với tao, đừng bỏ má nữa.
Má xin lỗi…”. Má có giận ngoại hồi nào đâu. Con chim bay hoài cũng mỏi, lá có rụng
thì cũng trở về làm chiếc lá trăm năm. Ba má dọn đồ xuống ghe trở về quê ngoại.
Quê là nhà, là bữa cơm thơm là khói lam chiều, là ruộng đồng phù sa ngòn ngọt. Ở
đó có tiếng nói tiếng cười, có giọt mồ hôi ba mằn mặn, có cây lúa vàng bông chờ
má xách liềm ra cắt. Ngoại ngồi bên hiên móm mém nhai trầu. Cảnh tượng đầm ấm ấy
đang dần dần hiện ra trong tâm trí má khi ngồi lặng im ngoài mũi ghe nhìn trời
mây sông nước. Xa xa bảng lảng sương chiều…
Rồi ba cũng bỏ má mà đi.
Quyên vừa chào đời đã quấn lên đầu vành khăn
tang màu trắng. Thương út Quyên, có biết gì đâu, thấy má khóc út cũng khóc
ròng, khóc đến xanh xao khóe mắt ngoại dỗ mãi cũng không chịu nín. Ngoại nói: “Thôi
con, số nó đã vậy thì để nó đi. An yên phần nó. Còn phần bây, ráng mà sống để
nuôi con. Tội nghiệp con nhỏ, mới sinh ra đã mồ côi cha”.
Má vực dậy sau những tháng ngày đau đớn tưởng
chừng như đứt từng đoạn mạch, vớ cây lược trên đầu giường chải lại mớ tóc rối
xơ rối bù. Đôi mắt ráo hoảnh bây giờ không còn nước mắt. Chiều quê thanh vắng
văng vẳng tiếng chim cúm núm kêu sương ngoài bãi cây vọng lại chao ôi là buồn.
Má ngồi nhìn út Quyên ngủ trên võng, mắt út nhắm nghiềm, trên trán tóc bay lơ
thơ vài sợi. Nhìn gương mặt trẻ thơ của Quyên, tự dưng má cười…
Trời trở gió thốc vào mái nhà phần phật. Ngoại
nằm trên võng, ho sù sụ mấy tiếng. Hồi chiều má sai út Quyên qua nhà thím Tiền
xin mấy lá rau cần về vắt lấy nước cho ngoại uống, vậy mà cơn ho cứ trở đi trở
lại và khan khan mỗi đêm gió lạnh tư bề. Má ở sau bếp kho cá nấu canh, mùi nước
màu thơm lựng bay khắp nhà. Quyên ngồi ngoài hiên dọc nước, nhìn bong bóng nước
ngoi lên rồi vỡ tan như những cuộc đời lênh đênh trên nhánh lẻ dòng sông. Má vờ
như quên đi những tháng ngày đau khổ, bây giờ má chỉ nghĩ đến việc làm đồng
nuôi con. Mùa mưa một mình má vồng mạ non ra ruộng cấy lúa, ngày nắng hạn lúa nặng
quằn bông, má hì hụp trên cánh đồng từ sáng tới quá trưa, mồ hôi nhễ nhại. Chuyện
trong nhà một mình má lo liệu, ngoại thì già rồi. Thời gian như nắng như mưa,
như làn gió đồng nội êm đềm thổi qua miền quê thanh bình, yên ả, cuốn đi tất cả
mọi buồn đau khổ hạnh của con người để lại sự an yên với cuộc đời trăm giông
ngàn bão. Chợt buồn khi một chiều út Quyên nằm trên bộ vạc sau nhà lí nhí: “Má,
tóc má bạc quá rồi kìa, lại đây để con nhổ cho”. Tóc má thì bạc dần còn lưng
ngoại cong cong hình dấu hỏi…
Má vờ như quên đi những buồn đau đã qua. Xót
xa nhìn ba đi qua chiếc cầu Hoàn vũ, về với khói sương bảng lảng mơ hồ. Đêm.
Khi ngoài bãi sông thắt thẻo tiếng chim cú ăn đêm vọng lại, lá lúc ba uốn éo
thân mình trong từng cơn ho nát phổi. Mỗi lần ba lên cơn ho sặc sụa là út Quyên
lại khóc điếng, ngoại ẳm út lên tay dỗ dành mãi út mới chịu ngủ. Ba thương út
nhưng bây giờ ba không thể ẳm bồng út trên tay được nữa, ba nằm mê man trên chiếc
chiếu lát cũ kĩ, nghe nắng, nghe mưa. Ba ra đi trong một đêm giông bão ê chề. Gió
giật, lúa trên đồng rũ xuống, mấy cội bần già ngoài bãi sông kêu răng rắc rồi oằn
mình trong cơn gió. Thương giàn bầu ngoại trồng vươn dây bò lên mái nhà, nắng
gió khô cằn thế nào cũng không chết, nhưng chỉ vài đám mưa trút xuống cũng đủ để
dây bầu ủ rũ lìa đời. Giống ba.
Ngoại kêu má đi thêm bước nữa. Má lắc đầu.
“Thôi má à! Đời con khổ cũng đã khổ
rồi. Đi thêm bước nữa làm gì. Con mình người ta đâu có thương như con của người
ta, ở chung sinh chuyện rề rà, mất công lắm!”.
Má ở vậy nuôi con. Cực mấy má cũng
chịu, chỉ cần con má ngày một lớn lên, ngoan ngoãn, thảo hiền... là má vui rồi.
Má nhờ người ta sửa lại chiếc ghe cho chắc. Sáng sớm, má chèo ghe ra tận ngã ba
Mương Đình cân hàng bông về bán, ngoại ở nhà chừng út Quyên. Trưa trưa đi bán tạt
ngang qua nhà, má dừng ghe, chạy lên ôm hôn lấy hôn để lên mặt út Quyên, quệt mồ
hôi trên trán rồi đi tiếp. Tối má lại về ôm út vào lòng mà hát ru, mà kể chuyện
cổ tích út nghe. Có những ngày mưa giông má chèo ghe mà lạnh run người, co ro
dưới lùm ô rô gie ra ngoài bờ sông đầy vơi con nước. Đời má dài như một dòng
sông mà khúc sông nào cũng là những con sóng to vồ vập, dữ dằn. Bình yên là
nhà, là tiếng cười của út.
...
Chiều nay trời lại đổ mưa. Mây đen
mù mịt che kín cả bầu trời. Sấm chớp từng đường ngang dọc trên cánh đồng năm
cũ. Chợt nghe mùi cơm thơm, mùi cá kho tiêu thơm lựng, mùi canh lúc bình nóng
hôi hổi, khói bếp bay lên quyện vào nhau rồi tan vào màn mưa trắng xóa... Quyên
thấy lòng an yên đến lạ.
“Quyên, coi sửa lại cây đèn trứng vịt
tối má đi bắt bù tọt. Tháng này bù tọt con nào con nấy mập lù, ngon bá phát”...
Út Quyên ngoan ngoãn chạy đi. Ếch
nhái, côn trùng ... thi nhau kêu vang ỏm tỏm làm thành khúc nhạc đồng quê mà chắc
chắn sau này út Quyên sẽ không thể nào quên trên hành trình cuộc đời, dù út có
đi đâu chăng nữa.
Quê hương là nhà, là kí ức tuổi thơ,
xuôi dọc đời người...
Má đứng chống tay, mắt ngó ra ngoài
cửa nhìn mưa. Hạt mưa rớt trên mái nhà vọng lại từng âm vang tí tách...
HOÀNG KHÁNH DUY
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét