Tôi vẫn nhớ hoài đề văn mấy chục năm trước, được làm tận
Sông Bé và bảo mật nghiêm túc: "Em hãy viết về bước đi thời gian", mấy
chữ. Khó, với độ tuổi khi ấy, trình độ tư duy và trải nghiệm cuộc sống.
Tôi đã viết về bến nước kênh đào quê hương, đêm nằm
thao thúc nghe sóng tàu vỗ, trăn trở học trò. Viết mở, buông... Một đề văn khó
quên.
Báo điểm đến khá lâu, vào một ngày mưa, tôi đọc tên
mình trong một danh sách in ronéo trên giấy vàng vàng có tiêu đề và dấu Bộ giáo
dục, có điểm: 6/20. Tức bài làm không hoàn toàn tào lao... Thời ấy, đề như thế
hiếm.
Bước đi thời gian, chuyện có tính triết.
Rồi tôi có để ý. Ngôi chùa ở 10 năm tròn trịa, sau hậu
khô cằn đất nức ra, găm đại mấy nhánh gừa và… tưới mãi miết hàng ngày, cứ đến
buổi tưới hoa kiểng trong khuôn viên rộng, không bao giờ quên mấy nhánh gừa cạnh
bờ ao trong cỏ dại, tưới cứ như theo quán tính! Bạn tính đi, bao nhiêu năm dài!
Gừa âm thầm lớn, một ngày ngớ ra: "hắn" thành những bụi to kềnh, lách
cây này qua cây kia phải, chùm rể tua tủa phủ xuống, mát trên đầu! Nhánh nhỏ
xíu thành cây bự, có dáng và có giá. Ai nấy từ hậu liêu hay cạnh hồ cá nhìn cứ
trầm trồ khen, 10 năm đấy! bạn tính đi, bao nhiêu nước bao nhiêu bước đi, trên
đôi vai có cặp thùng nhôm có hai vòi sen? Gì thế? Tôi nhớ đến đề văn được quý
thầy cô làm từ tận Sông Bé: bước đi thời gian. Vâng, chính xác ý tứ này đây.
Dòng mạch sống của cây 10 năm thành như thế, một cái gì vẻ như trừu tượng lại
không trừu tượng, sinh động.
Xóm tôi, cách ngôi chùa ấy gần 30 cây số, có chiếc cầu
vắt ngang kênh đào ngày nào tôi có viết về tiếng nước vỗ. Đi qua đi lại, rồi thấy
dưới mố bê tông mấy cụm bồ đề xanh mơn trong "cõi" toàn xi măng cốt
thép! Cũng bước đi thời gian...
Xóm nhỏ, nghèo cùng, không có chi đẹp hết trọi: trẻ
mình trần đen nhủi chạy tới lui, người lớn mặt mũi không vui suốt ngày cần lao,
nhà tạm bợ eo óc tiếng trẻ khóc vì đói lòng. Nhưng rồi cũng có gốc cây xanh
nhen lên trong tường nhà ai, tiếng cúc cu gù một sáng, có vẻ của một ngỏ phố
lâu năm. Thời gian đấy...
Quê, không có gì. Người ta trồng mấy chục gốc bằng
lăng thêm chút sao dầu, hoa nở, hồ nước, gốc cây tua tủa cành và... Học trò vẻ,
viết lên cây, có chút gì của phố. Mấy năm dài... Chim lại về.
Thời gian hữu hình đấy thôi, có điều bạn phải để ý kỹ.
"Nó" đi âm thầm nhưng để lại vết trong cây cỏ hình hài... Khi bạn đi
đâu đấy xa, chợt thấy nhớ, thương, lưu luyến, chính bước đi thời gian để lại dấu
ấn, bên ngoài và cả trong lòng bạn.
… Như với tôi vậy.
Vẫn bâng khuâng nhớ cô giáo từ Thủ Dầu Một xuống Bạc
Liêu, giám thị cuộc thi ở điểm trường tiểu học phường 3A ngày ấy giờ còn đứng lớp
không, và có nhớ cậu trò quê trò chuyện cùng cô trước giờ làm đề. Muốn liên lạc
với cô, không biết làm sao vì quý danh cũng… không nhớ, thời gian khi ấy khẩn
trương quá. Mốc thời gian:1987. Giám thị các tỉnh gác thi chéo.
… Nhớ cô bạn thi toán Châu Kim Duyên... bao ăn sáng
như cách động viên trước giờ G.
Cô Trần Thị Bé Tư đến từ Cà Mau, Thầy Đông Hải ở Sở
giáo dục Minh Hải...
Các bạn Thiên Hạnh, Nhân Ái, Hoán Toàn ở Trường Hồ Thị
Kỷ, cùng thi. Bao lâu rồi không một lần gặp lại.
Nhớ đề văn năm xưa, trải nghiệm sâu sắc bước đi thời
gian, ngay trên mái tóc chính mình!
Bạc Liêu, 22/03/2018
Nguyễn Thành Công
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét