Home »

“Xuân về Phú Tân” và “Tình đất cù lao” của tác giả Lê Huỳnh Diệu - Đỗ Hồng Linh

28/03/2020
Cách nay khoảng 7, 8 năm tình cờ tôi được một bạn thơ ở đồng bằng sông Cửu Long tặng tập thơ của nhiều tác giả: Tập HOA TƯỜNG VI SAU ĐÔNG. Đây là một tuyển tập gồm cả những cây bút đã thành danh cũng như một số cây bút mới đến với thi đàn. Nhiều bài rất hay, song tôi lại chú ý một cái tên: Lê Huỳnh Diệu. Chú ý chỉ vì một bài thơ ngắn mà  tác giả ghi dưới tựa đề dòng chữ "Tặng đồng nghiệp tôi".  À, cô này là nhà giáo đây! Tôi nghĩ vậy.
Bài thơ rất mộc mạc, không câu từ hoa mỹ, không chơi chữ làm dáng... Song lại bộc bạch một tình yêu thi ca nồng nàn đến độ xót xa vì chưa đến với thơ được trọn vẹn. Tôi đọc mà cảm thấy... mủi lòng.
" ... Đánh rơi thơ, phận bạc
Huyên thuyên giảng thơ người
Khi miệng nở hoa cười
Cõi miền thôi xao xác..."
Ôi! Thật trân quý một tâm hồn yêu thơ! Tôi ghi nhớ tên tác giả. Đơn giản vì cũng yêu thơ như mình, thế thôi.
Nhưng phải đến năm 2019, vào đúng ngày giỗ tổ Hùng Vương tôi mới được gặp cây bút nữ tại nhà một thi hữu ở Tiền Giang. Thế là thành bạn bè. Âu cũng là cái duyên văn nghệ! Từ đó, qua Facebook và các buổi giao lưu chung, chúng tôi được xem nhiều sáng tác của bạn mình hơn...
Tôi đã đọc đi đọc lại nhiều lần  cả hai bài thơ trước khi viết bài cảm nhận này. Đầu tiên, về nội hàm ý tứ phải nói rằng tác giả là người cổ vũ hùng hồn cho SỰ SỐNG. Một Sự Sống không ngừng vận động và tiến hóa của người nông dân miền châu thổ sông Cửu Long, trong đó tràn đầy năng lực tinh thần với tố chất sáng tạo. Sự Sống hay Sinh lực này có khả năng vượt qua, đánh đổ mọi chướng ngại trong cuộc sinh tồn của nhà nông nơi đồng đất cù lao giữa bốn bề sông nước mênh mông...
Ở vấn đề này, Lê Huỳnh Diệu khiến tôi liên tưởng đến phạm trù Triết học Nhân Sinh. Mà tiêu biểu nhất chính là triết gia - nhà văn nổi tiếng từng đoạt giải Nobel văn chương Henri Bergson (1859-1941). Theo quan điểm của ông, Sinh Lực của con người là đỉnh điểm tiến hóa, luôn luôn vượt qua mọi trở ngại khi con người vượt tới một tầm nhìn giúp họ đột phá khỏi những định kiến tri thức kìm hãm sự phát triển.
Về phương diện nghệ thuật. Thoạt xem người chuộng lối thơ chắt lọc ngôn ngữ có thể cho rằng tác giả thể hiện cảm xúc một cách dung dị chân phương, gần với văn nói hơn là thi ca. Lại thêm nhịp thơ có vẻ dàn trải đều đều, ít cao trào về ngữ điệu. Tuy nhiên, khi đọc kỹ và ngẫm lại ta sẽ thấy đây chính là lối thể hiện cảm xúc (expression) nghệ thuật có chủ ý của tác giả. Lê Huỳnh Diệu muốn diễn đạt những hình ảnh đặc trưng của miền đất cù lao nơi đồng bằng sông Cửu Long. Hình ảnh đi vào thơ cô trở thành thi ảnh lấp lánh tinh khôi, đượm nghĩa tình hồn hậu của người nông dân thuần phác. Chính cô đã đặt mình vào tâm thế người nông dân khi vui buồn, trăn trở theo từng giai đoạn sinh nhai... Và cô đã thành công - theo tôi cảm nhận. Huỳnh Diệu viết về tình đất tình người nông thôn như một nông dân chính gốc, mặc dù bản thân là một giảng viên đại học khoa ngữ văn!
Điều gì đã đưa cô đến thành công? Cũng đơn giản: Tình Yêu quê hương. Tình đất tình người miền Bảy Núi đã hun đúc khí chất con người cô. Huỳnh Diệu luôn đau đáu một món nợ thiêng liêng trong tâm hồn nhạy cảm đến độ của mình. Điều này rất đáng trân trọng.
Vốn yêu thích văn chương từ thời trung học, khi lên đại học Huỳnh Diệu chọn khoa ngữ văn ngành sư phạm. Niềm vui khi vào đúng khoa ngành theo nguyện vọng khiến cô sinh viên miệt mài học tập và sáng tác. Những bài tản văn, những bài thơ người con gái quê hương miền Bảy Núi viết thường xuyên xuất hiện trên báo tường của lớp, của khoa... Thoảng hoặc Diệu cũng làm thơ tình nhưng với giọng điệu rất chi là... mô phạm và cũng đan xen vào tình tự với đất với dân dã miền Tây:
Hình như anh bắt gặp
Mắt em có mùa xuân
Buổi sáng nắng tưng bừng
Guốc khua em đến lớp...
Đáp trả thơ tỏ tình của con trai Văn khoa:
Học đi anh mới tháng giêng Tây
Tết Nguyên đán còn xa diệu vợi
Học đi anh thanh xuân không đợi
Tháng giêng Tây chi vội Tết xuân tình...
Một vài bài thơ Huỳnh Diệu còn nhớ đã viết khi đi thực tập sưu tầm văn hóa dân gian tại Gò Công:
Đưa nhau về Gò Công
Ai hát lý cây bông
Sáo chẳng đành sang sông
Hót mòn câu thương bậu
Đưa em vào vườn anh
Hái rau dền nấu canh
Tóc nồng hương chanh bưởi
Ra về quyện...tình anh
Hoặc:
...Nghe bà kể lúc còn con gái
Bước xuống đồng hò hỡi hò khoan
Theo lời kể mơ về mùa cấy
Con gái con trai đưa đẩy lý lơi là...
Những câu thơ mộc mạc, chơn chất nhưng thắm đẫm tình người tình đất quê hương... Ôi, tha thiết làm sao!
Và, theo nhận xét của riêng tôi, với tư cách là một người bạn thơ, một người anh cả về tuổi đời lẫn tuổi... nghiệp viết lách, thì dòng chảy sáng tác của Lê Huỳnh Diệu từ thời ấy đến nay vẫn trong veo. Trong veo một nỗi niềm tự tình với đất với người, với phong vị quê hương cô. Về phương diện nghệ thuật, dĩ nhiên gần 40 năm qua Diệu đã tiến một bước rất dài với thời gian như thế. Vấn đề tôi muốn đề cập ở bài này chính là "sự thuần chất" trong tâm hồn cô. Một điều tôi nghĩ là đáng trân trọng. Một phụ nữ có học vị khá, có tình yêu nồng nàn với văn chương và luôn gắn bó thủy chung với cái nôi đất mẹ sinh ra mình. Có lẽ bấy nhiêu đã quá đủ để bạn văn quý mến.





Đỗ Hồng Linh
© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét