Hội tụ văn học - lựa chọn thú vị - Nguyễn Quang Hòa

Nét đẹp của Bông Tràm là ở tư duy mở, mở để góp nhặt tinh túy văn hóa cộng đồng. Vì, ở mỗi con người đêu có góc nhìn về nhân văn khác nhau, do đó cũng đa dạng về nhận thức và quan điểm, thành thử thú vi. Văn học luôn hàm súc tính nhân văn nên không thể bó hẹp với mỗi cá nhân, vì mỗi nhân sinh có mỗi góc nhìn khác nhau về hiện thực xã hội. Mở rộng và tiếp nhận cũng là quy luật của tư duy nếu muốn có được sự thành tựu chung vì lợi ích chung mang tính cộng đồng. Sẵn sàng đón nhận nhưng cũng sẵn sàng hòa đồng. 

Không thể phủ định, yếu tố con người là nhân tố cốt lõi của kiến tạo, của thành tựu. Lịch sử loài người đã chứng minh rằng, sự phát triển của mỗi quốc gia, phụ thuộc rất lớn vào chất lượng của tầng lớp tinh hoa. Bởi họ là những người có thực học. Và khi đã có khẳng định con người nhân tố cốt lõi của kiên tạo. Vậy có khi nào trong bất chợt chúng ta lại có trăn trở: Con người là ai? Cuộc sống này có ý nghĩa gì? Hiện hữu người có ý nghĩa gì?… Chung quy, con người là đối tượng chung cho nhiều lãnh vực và cũng là đề tài suy tư của nhiều nhà tư tưởng. Tuy nhiên phải cần có sự tương thích trong chủ định phát huy con người vì trước quá trình đổi mới và hội nhập, đất nước lại đang cần những nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng công cuộc kiến tạo.      

Tính dân tộc trong văn học là một vấn đề lớn. Tính dân tộc là một trong những phẩm chất quan trọng hàng đầu của nền văn học. Vả lại tính dân tộc là tính cộng đồng, một sự liên kết tiếp nối nòi giống. Tầm quan trọng của tính dân tộc là mấu chốt để giữ được bản sắc dân tộc, vì với diễn biến của lịch sử mang màu sắc chính trị sâu sắc thường làm thay đổi khái niệm về bản chất nhân dân và đất nước. Riêng với văn học đồng bằng Nam Bộ, định hướng nào để phát huy trọn ven tính dân tộc nói chung, sắc thái địa phương nói riêng? Cần không một tư duy mở để phát huy hết vai trò văn học hàm súc tính nhân văn dân tộc? Cần không mãi gói gọn trong phạm trù địa phương?

Trong khi do tính chất đặc thù địa lý là nền tảng làm nên những mảng văn học đẫm tính vùng miền. Chẳng hạn như Đồng Tháp có Hò Đồng Tháp, hàm súc tính đặc trưng văn học. Hơn nữa, Đồng Tháp vốn là vùng miền gắn liền với bến nước dòng sông, nên đâu thể trách được khi tâm thức cư dân luôn trĩu nặng tâm tình khắc khoải cùng bến nước hồn sông. Có lẽ sẽ bất ngờ với người xứ khác khi bất chợt về với miệt đồng Đồng Tháp, tự dưng ngỡ ngàng với dặt dìu âm điệu mượt mà ở câu hò dân gian. Xin đừng lạ, vì đó là góc tình dân gian, là góc tâm tư tình cảm của người miệt đồng mà thôi. Thử nghe, nghe đi để rồi mà hờ hững, có được không, hay để rồi mãi day dứt với ý tình đằm thắm đến lạ. Hò Đồng Tháp, vốn dĩ là một trong những làn điệu dân ca đặc sắc vùng sông nước Nam Bộ. Điệu hò buông lơi thành lãng đãng, thử nghe...

Sau cùng là góc nghĩ muốn được chia sẻ về nghĩa cử người cầm bút.

Ngu nghĩ, nghĩa cử với người cầm bút là để viết và được viết, không duy để san sẻ về những trăn trở, day dứt trước những cảnh đời bất hạnh, mà còn là trọng trách giải tỏa dằn xé nỗi đau đời người vì những trớ trêu nghiệt ngã từ những hành vi trái khoái ở những con người dị biệt, khiến tổn thương những người không đáng phải tổn thương, những con người thuần khiết.

Những hành vi vô nhân tính, nghịch lý đến nghiệt ngã, dù với người hành xử biết rất rõ hành vi ở mình trái ngược với đạo lý nhân sinh, đạo lý thẳm tính nhân văn vốn cội nguồn làm nên giá trị con người. Trong chừng mực, hành vi tha hóa sẽ làm băng hoại xã hội nhân văn của cộng đồng thuần hậu. Trên bình diện hiện thực cuộc sống phức tạp với nhiều mặt trái tiêu cực, đã có nhiều tác phẩm chạy theo thị trường, chạy theo đồng tiền.

Theo truyền thống Đông phương thường nhắc nhở mọi người ăn ở, sống và ứng xử sao cho cuối cùng đạt được cuộc sống hoàn mỹ. Và giáo lý nhà Phật luôn khuyên chúng ta hãy cố gắng tu tập hướng đến mục tiêu chính là cuộc sống hướng thiện, giải thoát, tự tại. Vì thế, mọi người cần có sự chân thật, hướng về nẻo thiện và đạt được thẫm mỹ nơi thân tâm mình. Người nào đạt được ba điều đó thì người ấy hạnh phúc.

Khúc nôi, chúc Bông Tràm thành công và tiếp nối những thành công, khi Bông Tràm vốn là cầu nối văn học.