Sau bão - truyện ngắn Ngô Nữ Thùy Linh

Bão đi qua làng. Qua những con đường, ngôi nhà, góc chợ. Khung cảnh tan hoang. Bê bết bùn đất. 

Những người dân sau bão, lòng trĩu nặng. Miện cũng thế. Nhà còn mỗi bộ bàn ghế đá, nặng quá nó trôi không được. Sáng nay ra lùa đàn gà, chúng nằm co quắp, chết rải rác trên lớp bùn lớp nhớp. Cô lấy chiếc bao tải, nhặt từng con bỏ vào, khệ nệ mang ra góc vườn, đào hố chôn. Mấy đứa nhóc trong nhà đang ngồi mang tập ra đếm. Ướt sạch, chả còn gì. Ban đầu còn ôm nhau cười hô hố, giờ cả ba anh em thụt thịt. Miện giả bộ làm lơ. Thôi kệ biết làm sao được. Cô kêu tụi nhỏ ra, lấy nước tạt cho sạch mấy chỗ bùn trong nhà. Chuyện sách vở để đó rồi mai mốt tính. Trường học còn chưa mở cửa lại, lo lắng gì. Ba đứa trẻ ngoan ngoãn đi ra, đứa cầm chổi, đứa cầm xô nước, lăng xăng dọn nhà. Miện mang cái rựa ra vườn chặt đám chuối đang ỳ oạp dưới nước. Bây giờ chắc khóc cũng chả giải quyết được gì. Một năm bằng mười mấy năm gom góp. Bây giờ nó trôi hết về đâu cô cũng chịu không biết. Nhớ hôm gió thổi ràn rạt trên mái nhà, mưa xối xả. Chỉ trong một ngày đêm, nó đã ngập tới tường nhà, rồi lên cao dần cao dần mà không dừng lại. Con lợn nái mới được một lứa kêu réo hoảng hốt. Lũ lợn con lần lượt trôi. Hai con chó nhảy phóc lên chiếc tủ gỗ. Đến khi tủ trôi, chúng cũng trôi theo luôn. Vợ chồng con cái nhà Miện ngồi lên nóc tủ quần áo, run cầm cập. Gác lửng không có, ngồi ôm nhau nương tựa qua đêm. 

Sáng nay chồng Miện ra đồng sớm. Chẳng để vớt vát gì khi mọi thứ đã bị cuốn sạch. Đứng để nhìn khoảng không trước mặt, xem sẽ có phương án gì cho những ngày tiếp theo. Cơn đói rệu rạo ập đến. Đã hai ngày rồi, cả nhà ăn mì tôm cứu trợ, ăn dè sẻn, sợ hết không có đoàn cứu trợ nào vô tới, không biết tìm cái gì mà ăn. Sống sót sau lũ đợt này, coi như phúc đức còn lại của gia đình. Trong làng không có ai bị lũ cuốn trôi vì được thông báo chuẩn bị lũ tới trước mấy ngày. Đêm nghe tin Quảng Bình, Quảng Trị, Huế ngập trong lũ mà thấy ứa nước mắt. Hôm kia còn hò nhau gói bánh mang thức ăn gom cho bà con trong đó thì nay mình cũng thu lu trên nóc nhà chờ cứu trợ tới. Vợ chồng Miện không nghĩ tai ương sẽ ập đến nhanh như vậy. Nhìn dòng nước mênh mông phía trước mặt, chồng Miện ứa nước mắt. Còn nhớ năm nào khi anh còn nhỏ xíu, bố cõng trên vai thì làng cũng có lũ. Anh nhớ năm đó nước chỉ đến tới mé cửa, rồi sáng ra đã rút hết. Nhỏ xíu thấy lũ thì mừng. Đâu biết được lớn lên, lo toan, biết mất mát, vất vả thì lúc đó cảm nhận được nỗi đau cứ dâng tận lồng ngực. Tiếng thằng út vang lên sau lưng, cắt dòng suy nghĩ của anh:

- Bố ơi, làng mình giờ như một tấm thảm trắng, chẳng biết đi đâu về đâu nhỉ?

Anh quay lại nhìn nó đầy ngơ ngác. Thằng bé nhỏ xíu. Sao biết nói chuyện lớn ghê. Anh đưa tay xoa đầu nó. Rồi mẹ thiên nhiên cũng sẽ hết giận thôi con. Chỉ là sớm hay muộn, và làng mình còn phải gánh chịu bao nhiêu đợt nữa mới hết. Bố đang nghĩ không biết các con sẽ cắp sách tới trường bằng cách nào khi mọi thứ không còn nữa. Thằng bé buồn rầu:

- Con chẳng hiểu tại sao lại có lũ như vậy bố ạ. Có phải do mình đã coi thường mẹ thiên nhiên và chặt cây phá rừng như trong sách con đã từng được học không bố?

- Ừ, đó là nguyên nhân lớn nhất để lại hậu quả như hôm nay. 

Miện đứng đằng sau nghe hai bố con rỉ rỉ, lòng chùng xuống như có ai đó đè nặng lên một cục đá. Cô nhớ khi vừa được bốn năm tuổi gì đó, sáng thấy mẹ vắt đụn cơm nắm cho cha đi rừng. Hồi đó có phong trào chặt rừng khai hoang. Những ngôi nhà bây giờ được xây lên chính là khu rừng rậm rạp trước kia. Những người như cha của Miện được khen thưởng bởi có công đóng góp, khai phá làng. Khi ấy chặt cây, phá rừng lại là những chủ trương của Nhà nước, và ai làm được nhiều thì người đó có thành tích. Nhưng bây giờ, đó là điều ngược lại. Hôm qua ghé sang bên ngoại, thấy cha ngồi ủ rũ, kéo một hơi dài thuốc lào, Miện thấy xa xót. Hình như cha đang nghĩ về nỗi đau mất mát của bà con hôm nay. Giống như chính bàn tay ông đã góp phần vào sự tàn phá đó. 

Con người ta, lập công và gây ra tội nhiều khi chỉ cách xa nhau trong một giai đoạn, thời điểm này nó là lập công nhưng thời điểm kia thì nó là tội lỗi. Dù biết sau giải phóng, khai hoang rừng làm kinh tế mới là chủ trương. Nhưng có lẽ lòng tham con người vô đáy. Khi những cái lợi từ rừng dần dần hiện ra trước mắt, họ bất chấp tất cả để có được. Ai cũng muốn mang về tư lợi trước cho nhà mình. Vậy rồi dần dần thói quen phá rừng là một lẽ đương nhiên ghim vào đầu một số người dân.

Bao lâu rồi Miện không ngồi trước màn hình tivi, xem trọn một chương trình thời sự. Bởi là nông dân, chân lấm tay bùn, về tới nhà bữa cơm tối chưa xong cơn buồn ngủ đã ập đến. Lũ nhóc cũng tập trung học tập, nên từ lâu tivi được ngủ yên trên kệ. Nay thì nó đã được xếp gọn lên nóc tủ, nằm im ở đó chờ lũ rút. Nhưng Miện cũng nghe bà con phong phanh, về những buổi họp quốc hội diễn ra trực tiếp trên tivi. Nghe đâu người ta đang đề ra phương án trồng rừng, cải tạo lại rừng. Miện nghe mơ hồ và đầy hoài nghi. Chẳng biết bao giờ vực laị được những mất mát do cơn lũ gây ra. Để rồi chuyên tâm làm ăn, kiếm lại vốn liếng. 

Tiếng bác Toàn ở phía bên kia bờ đê xóa tan dòng suy nghĩ của Miện:

-  Này nhà Miện, ra mà xem kìa, cống tắc hết rồi. Nghe nói bò ở đâu trôi về nhiều lắm.

 Miện bỏ dở chiếc rựa phát xuống, kêu chồng chạy lên phía trên cống xem tình hình. Nước ở đâu băng băng chảy về, những con bò lình phình trước mặt. Bò cái, bò đực lẫn lộn. Chẳng biết bò nhà ai. Bốn năm con trôi dạt về một chỗ làm chặn đứng dòng chảy đổ ra sông. Ruồi nhặng bu đầy trên tấm thân của chúng. Chắc của làng bên trôi dạt về đây. Bác Toàn đứng xót xa:

 - Của nhà ai, hết một đống tiền, chắc giờ đứng không vững rồi.

 Chồng Miện quay lại, bảo lũ nhóc chạy về nhà lấy cuốc cho bố, kiểu gì cũng phải kéo chúng ra tìm đất chôn xuống, bây giờ biết bò nhà ai đâu mà báo. Với lại hai ngày nay rồi, có báo cũng chẳng làm gì được nữa. Miện đứng trên bờ đê, nước mắt từ đâu ập đến xồng xộc. Sự tàn phá kinh khủng của cơn bão năm nay chưa dừng lại. Chắc bây giờ làng bên kia, người ta cũng đang nháo nhào đi tìm bò. Nỗi đau chồng lên nỗi đau. Giữa bao la nước lũ, Miện cứ thế đứng ngẩn ngơ nhìn. Trên đầu, mưa lại lích rích rơi. Chưa bao giờ cô cảm giác ghét những hạt mưa đến như vây. Chỉ mong ông trời thôi đừng khóc nữa, cho bình yên trở lại xóm nghèo.

Tiếng mấy đứa nhóc ríu rít phía sau lưng:

-  Bố ơi, có cuốc đây rồi.

 Trong làng bà con hối hả chạy ra. Người cuốc, người xẻng, người gậy gộc bắt tay vào khơi thông cống rãnh. Mùi hôi thối bốc lên nồng nặc. Tiếng hỏi han nhau ríu ran:

- Hôm qua nhà bà bị trôi cái gì, có gác lên kịp không. Hôm trước nước tràn vào nhanh quá, có nhà bị nổ cả cái tủ lạnh đấy.

 - Nhà ông Khánh một trăm hai mươi mấy con lợn kìa, trôi hết sạch

- Nhà bà Minh nuôi dê mấy chục con cũng đi hết. Thôi thì đứng dậy mà đi tiếp chứ biết sao giờ.

Trong khoảng chiều mênh mông ấy, Miện thấy một củ khoai nổi trên mặt nước, nó đã lên mầm và trôi nhanh về phía trước. Màu xanh của ba chiếc lá mơn mởn. Trong cô dấy lên niềm hi vọng, bão tan rồi chắc mọi thứ sẽ tốt đẹp dần lên…

 

 

 

 

 

Ngô Nữ Thuỳ Linh