Vũ Hoàng Chương - Say - Trần Trung

SAY ĐI EM*

Khúc nhạc hồng êm ái

Điệu kèn biếc quay cuồng

Một trời phấn hương

Đôi người gió sương

 

Đầu xanh lận đận, cùng xót thương, càng nhớ thương

Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề, tình nay sao héo

Hồn ngả lâu rồi nhưng chân còn dẻo

Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương

Lòng nghiêng tràn hết yêu đương

Bước chân còn nhịp Nghê thường lẳng lơ…

 

Ánh đèn tha thướt

Lưng mềm não nuột dáng tơ

Hàng chân lả lướt

Đê mê hồn gửi cánh tay hờ

 

Âm ba gờn gợn nhỏ

Ánh sáng phai phai dần

Bốn tường gương điên đảo bóng giai nhân

Lui đôi vai, tiến đôi chân

Riết đôi tay, ngả đôi thân

Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió

Không biết nữa màu xanh hay sắc đỏ

Hãy thêm say, còn đó rượu chờ ta!

Cố chưa khô, đầu chưa nặng, mắt chưa hoa

Tay mềm mại, bước còn chưa chếnh choáng

Chưa cuối xứ Mê ly, chưa cùng trời Phóng đãng

Còn chưa say,hồn khát vẫn thèm men

Say đi em! Say đi em

Say cho lơi lả ánh đèn

Cho cung bậc ngả nghiêng, điên rồ xác thịt

Rượu, rượu nữa và quên, quên hết!

 

Ta quá say rồi!

Sắc ngả màu trôi…

Gian phòng không đứng vững

Có ai ghì hư ảnh sát kề môi?

Chân rã rời

Quay cuồng chi được nữa

Gối mỏi gần rơi

Trong men cháy, giác quan vừa bén lửa

Say không còn biết chi đời

Như em ơi

Đất trời nghiêng ngửa

 

Mà trước mắt thành sầu chưa sụp đổ

Đất trời nghiêng ngửa

Thành sầu không sụp đổ, em ơi!

Vũ Hoàng Chương

 

 Hình như đã trở thành muôn thuở của sáng tạo Thơ ca, là những cơn say đột khởi hoặc bất tận khởi nguồn từ tâm hồn thi sĩ. Hàn Mặc Tử - Nguyễn Trọng Trí say trong ảo giác kiếm tìm vẻ đẹp thánh thiện ở bến trăng mê; Nguyễn Bính say “Cô hái mơ”, say “Người hàng xóm” trong điệu kể chân quê và cũng rất đỗi tài hoa! Và, Xuân Diệu say mê cuồng từ tình nồng trần thế, dẫu vẫn tự nhủ “yêu là chết ở trong lòng một ít”… 

Với Vũ Hoàng Chương là một cách say, thú say cực tả tới miền mê, miền hoan lạc trần thế. Cơn tình thăng hoa bất chợt của Vũ, cũng chính là thời khắc nhà thơ tài hoa và nhiệt cuồng, lên giọng riêng của mình. “Cái Tôi” - bản thể của Vũ cũng thực sự cất cánh từ cảm hứng ấy; “Cái Tôi” phiêu linh siêu thoát; “Cái Tôi” kiếm tìm Cái - Đẹp, muốn vượt thoát khỏi thứ ba-ri-e giới hạn cùng cả những định kiến của kiếp người. 

Hãy nghe và hãy xem Vũ say - nhập hồn vào thực tại, lên đồng từ câu thơ đầu tới câu thơ chót... Từ cái tên bài thơ “Say đi em”, Vũ Hoàng Chương đã bộc lộ tâm tình của cơn say đi tìm đồng điệu. Hình như đời người càng lận đận, chìm nổi mới càng khao khát vẻ đẹp bỏng cháy như “Hoa xưa tươi, trăng xưa ngọt, gối xưa kề”. Vũ thả hồn đi tìm vẻ đẹp của niềm khát khao trong “du dương”, trong “ánh đèn tha thướt”. Khao khát kiếm tìm để được thành thực tỏ rõ lòng mình, tình mình:

     “Lòng trót nghiêng mà bước vẫn du dương

       Lòng nghiêng tràn hết yêu đương” 

Theo bước chân say của thi sĩ, ta lại được nghe tiếp, được say tiếp “Xứ Mê ly”. Còn chưa đủ cung bậc tâm tình, cũng chính là còn chưa say! “Say đi em” hướng lòng mình-hồn mình vào hình bóng - Giai nhân.   

Vũ Hoàng Chương lơi thả hồn mình vào trong một loạt động từ, động thái:

           “Bóng tường gương điên đảo bóng giai nhân

             Lui đôi vai, tiến đôi chân

             Riết đôi tay, ngả đôi thân

             Sàn gỗ trơn chập chờn như biển gió” 

Cơn say của Vũ hết mình, luôn hòa quyện, sóng đôi mà như vẫn chưa thỏa, chưa đã của cuộc kiếm tìm. Cơn say ấy từ rượu, từ sàn dancing, hay từ “nàng tiên nâu” (thuốc phiện), hay nữa từ hình bóng giai nhân chập chờn vẫy gọi? Say để say hay là say để mà quên đi, “quên hết” cái mong manh hữu hạn của kiếp nhân sinh!? Những lời thơ của thi nhân họ Vũ, như bốc lửa điên rồ trong cơn “ngả nghiêng, điên rồ xác thịt”! Mà sao, nghe cũng cay đắng, xót xa một cách thành thực cháy tận lòng. Vũ Hoàng Chương gọi và tìm thật gấp gáp cho thỏa mãn cơn say “xác thịt” mà hóa ra lại cũng là cơn say tinh thần! Đã khát tột độ thì biết bao giờ có điểm dừng thỏa mãn. Và, hình như đó cũng là niềm đam mê, khát cháy của thi sĩ muôn đời! 

Khi thân xác đã “rã rời”, khi “gối mỏi gần rơi”, khi “men cháy, giác quan vừa bén lửa”… thì, con người thi sĩ mới chợt bàng hoàng nhận ra sừng sừng “thành sầu chưa sụp đổ”. Những câu thơ cuối của “Say đi em” vừa thốt lên thành thực của cõi lòng thi nhân, lại vừa chấp chới như tiếng gọi, hối thúc và diết dóng lạ lùng :

              “Như em ơi

                Đất trời nghiêng ngửa

 

                Mà trước mắt thành sầu chưa sụp đổ

                Đất trời nghiêng ngửa

                Thành sầu không sụp đổ, em ơi!  

Vũ Hoàng Chương gọi đất trời hay gọi Người; gọi Người hay gọi lòng mình… - Thì vẫn là cơn say bất tận của sáng tạo nghệ thuật - Thơ.

(Bài trích từ cuốn “Bình thơ từ 100 bài thơ hay TK XX”-NXB Giáo dục, năm 2008 - Tập 1, trang 65-69.)

 

                           

HÀ NỘI 4/2007.

Trần Trung 

________________________________________

(*) SAY ĐI EM: Bài thơ trong tập “Thơ say”(1940) của Vũ Hoàng Chương.