Thơ Thảo Vi, miền xanh ngọc - Lê Huỳnh Diệu

Thảo Vi

Thảo Vi là bút danh quen thuộc của tác giả, nhà giáo Hồ Thị Huỳnh Đào. (Quen thuộc và thân thương đến đỗi không biết tự bao giờ nhiều anh chị em, bạn bè văn nghệ cứ quen gọi tên chị: Thảo Vi).

Hồ Thị Huỳnh Đào sinh năm 1958. Từng đảm nhiệm vai trò Phó Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Châu Phú, và ban quản trị Câu lạc bộ thơ Châu Phú, An Giang.

Tác giả Hồ Thị Huỳnh Đào có tác phẩm đăng báo Văn nghệ Phú Tân từ năm 1982, năm 1983 chị được giới thiệu vào Hội Văn học Nghệ thuật An Giang. Sách đã xuất bản: Nỗi nhớ mênh Mông (Tập thơ - VNCĐ. 1988), Nửa đời mất mẹ (Tuỳ bút - VNAG. 1999), Tiếng chim ngoài vườn sau (Tập thơ - VNAG. 2007), Hương hoa xoài (Tập thơ - VNAG. 2008), Chầm chậm chiều (Tập thơ - NXB Đà Nẵng 2022).

Là cô giáo dạy sử, nhiều năm làm công tác quản lý trong ngành giáo dục (Hiệu trưởng trường THCS Bình Long, Châu Phú, An Giang cho đến nghỉ hưu), thế nhưng đam mê sáng tác trong chị vẫn vẹn nguyên - một cây bút yêu văn chương, lao động nghệ thuật tận tụy, miệt mài. Chị viết nhiều thể loại: ký sự, tuỳ bút, tản văn, cảm nhận, phê bình nhưng thành tựu lớn, nổi trội trước hết vẫn là thơ - một tâm hồn giàu cảm xúc, yêu thơ nồng nàn. Ngay trong các tác phẩm văn xuôi của chị vẫn hoà quyện một hồn thơ trữ tình, đầy nữ tính, dạt dào, đắm say, một hồn thơ xanh thắm, trẻ trung không tuổi - kết thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt, lấp lánh, tinh anh, đi suốt dọc dài hành trình thơ chị, hơn nửa đời người, gần 50 năm.

VỀ 2 THI PHẨM “HÌNH NHƯ” và “THƯƠNG CON ĐƯỜNG VẮNG “ (in trong tập thơ “Chầm chậm chiều” vừa xuất bản)

*Bài thơ “Hình như ”, tác giả viết vào năm 2018 khi hay tin một người bạn từ thuở ấu thơ, sau nhiều năm lưu lạc, cách xa, giờ sẽ mãi mãi chia xa. Bồi hồi, nghẹn ngào! Thế là Thảo Vi có thơ tiễn bạn. “Hình như” từng câu chữ, vần điệu đều là tiếng lòng, giọt lệ tiếc thương, hoài niệm về: Một thời và Một người - rõ ràng trong tứ thơ. Một thời xa ngái với muôn trùng nỗi nhớ. Một thời niên thiếu với trưa hè xào xạc gió nơi lũy tre, sân nắng hanh vàng. Với cơn mưa vừa kéo qua, còn đọng lại trên cánh lá giọt giọt long lanh... Như ánh mắt hồn nhiên trong trẻo ấu thơ của một người bạn thân thương, vừa gần gũi vừa rất xa xăm:

Hình như lá vẫn rơi

Dưới sân nhà yên ắng

Hình như là trưa nắng

Đang ru ngọn tre già

Hình như là mưa qua

Còn đọng trên khóm lá

Hình như người hóa đá

Hồn vẫn còn quanh ta

Hình như đã rất xa

Mà thật gần trong mắt

Đời trắng đen bẩn chật

Con tim vẫn thật thà!

Tác giả đã mượn cảnh vật để diễn cảm tâm hồn bềnh bồng trôi về ký ức xa xôi trĩu nặng nỗi buồn. Nặng trĩu đến nỗi gần như thổn thức, bật khóc vì tuyệt vọng, ở khổ cuối bài:

Hình như còn trong ta

Nỗi buồn không mang nổi

Người đã thành sương khói

Đành một kiếp phôi pha !

* Bài “Thương con đường vắng” cũng được viết vào năm 2018, ngắm nhìn quan sát con đường từ xa và từ trên cao, tác giả liên tưởng đến một câu chuyện tình buồn. Và khi lặng lẽ bước đi trên con đường vắng người qua lại, hun hút giữa những hàng cây, đan xen bằng những vệt nắng mai buổi sớm... hẳn cảm xúc ta bất chợt cuốn hút vào những hồi ức buồn xưa cũ. Con đường kỷ niệm thuở nào, những buổi hò hẹn đợi chờ, đón đưa, những lúc tay trong tay tung tăng, tíu tít và để rồi, sau đó là... một mình một bóng đi về. Một dấu lặng kết thúc, như phần nhiều những mối tình thời đi học! (Như con đường trong bài thơ Ngày xưa Hoàng Thị, của nhà thơ nổi tiếng Phạm Thiên Thư chẳng hạn.)

Một bài thơ ngắn, ít thi ảnh nhưng cảm xúc cô đọng, viết hay, gởi gắm tình thơ một thuở của nhà thơ và cũng là của bao người:

Thương sao con đường vắng

Suy tư trong sớm mai

Ta về vai nghiêng nắng

Người về hồn chia hai

Ta về thương chiếc lá

Buồn bơ vơ bên đường

Người về như kẻ lạ

Lòng sao còn tơ vương?

 

Thương sao con đường vắng

Một mình trong nắng mai

Thương tình ta vụng dại

Nên ngàn đời không phai!...

Có thể thấy rõ yếu tố vần nhịp luôn được quan tâm trau chuốt, gieo chỉn chu ở mỗi dòng, khổ thơ, tăng cường phát huy, làm nên nhạc điệu cho thơ Thảo Vi. Đồng thời yếu tố nhạc điệu trong thơ tương tác trở lại giúp hình ảnh thơ chị càng thêm lấp lánh, bóng bẩy, nhiều thi vị.

MIỀN XANH NGỌC TRONG THƠ THẢO VI:

Đọc từ tập thơ đầu tay của Thảo Vi, ta như bước vào một miền thơ trong trẻo, ngọt ngào và tinh tế. Từ cảm xúc đến ngôn từ đều lắng đọng, chưng cất, chắt chiu, đa cảm, đa tình, sâu sắc như chính tâm hồn tác giả:

Em là chiếc lá

Trên cành cây anh

Em là mây trắng

Trong bầu trời anh...

...Em là hoa nắng

Lung linh vườn anh

Em là réo rắt

Tiếng đàn tay anh

Em dòng sông xanh

Thương hoài bến vắng...

(Xin mãi còn nhau)

Bài thơ “Xin mãi còn nhau” hẳn chị viết đang lúc còn rất trẻ - nhưng từ ngày ấy, trái tim yêu thương luôn vỗ nhịp dạt dào, chân tình, thiết tha - hình thành nên phong cách, định hướng sáng tạo, nhìn tổng thể các sáng tác của Thảo Vi nói chung.

Thơ chị viết đa dạng chủ đề: Thơ tình (là nhiều nhất)

Thơ cho học trò, ngành giáo dục, viết cho tuổi mới lớn; Thơ cho mẹ, cho quê hương... Và dù bất kỳ chủ đề nào, về tình yêu hay con người, vùng đất quê hương, tất cả đều đi đến tận cùng da diết, yêu thương:

Trách sao bến cứ lặng thinh

Để con đò cũ vô tình sang sông

Mười năm về tím ngát lòng

Tím bờ cỏ dại, tím bông lục bình

Đầu vàm sóng vỗ chênh vênh

Con đò năm cũ một mình bên sông

(Bến sông xưa)

Với bài thơ “Thành phố xanh như ngọc” Thảo Vi viết cho quê hương sen hồng Cao Lãnh - Đồng Tháp gần đây, vẫn một miền thơ tươi vui, trong trẻo, dịu dàng, mát xanh xuyên suốt:

Em muốn về lại phố

Có những hàng cây chờ

Trời xanh, cây đứng nhớ

Vô tình em làm thơ!

Em muốn về lại phố

Cao Lãnh chiều lang thang

Con đường quen chân bước

Đêm tỏa ngọn đèn vàng

Ta sẽ về qua lối

Hương sen thơm ngọt ngào

Gió trời đêm lành lạnh

Ta quyện vào trong nhau

Em sẽ cùng anh đến

Công viên mây bềnh bồng

Hồ nước xinh như mộng

E ấp nụ sen hồng.

Em muốn về lại phố

Buổi sáng bên tách trà

Nghe trời xanh gió hát

Nghe cuộc đời hoan ca.

Một hồn thơ không tuổi, một tình thơ thắm xanh dịu dàng! Có lẽ từ mái ấm gia đình hạnh phúc, từ tình yêu con người, cuộc sống, mảnh đất quê hương thiết tha đã chấp cánh, hình thành nên những tứ thơ xanh thắm, trong veo reo ca dào dạt trong thơ Thảo Vi.

Hầu hết các bài thơ theo thể lục bát, hay thơ 4, 5 chữ, 7 chữ... qua tay chị đều rất mượt mà. Thảo Vi rất ý thức trau chuốt câu chữ, vần, nhịp trong thơ, cùng các biện pháp tu từ: điệp từ, nhân hoá, đảo ngữ... hầu như đều được khai thác triệt để, khá nhuần nhuyễn.

Thật thú vị khi thưởng thức, khám phá sự tinh tế hoà quyện các yếu tố thi, nhạc, họa trong những câu thơ 5 chữ, bài “Thành phố xanh như ngọc”

Hay qua những câu thơ lục bát của Thảo Vi:

Đêm nằm nghe mưa ngoài hiên

Tưởng chừng tiếng gõ muộn phiền trong tim

Lạ chi đâu… tiếng mưa đêm

Sao lòng cứ mãi ướt mềm như mưa?

(Thao thức)

Cảm tác bất chợt, một sớm mai, khi ngắm nhìn mây núi Thất Sơn:

Mây trắng về chơi trên đỉnh núi

Mến núi xanh, mây quên hẳn đường về

Buổi sớm sương cũng xanh màu núi

Nhớ đồng bằng sương xuống núi chưa tan.

(Cảm đề)

Cây bút không chuyên mà vẫn lão luyện. Bậc thầy, nhiều kinh nghiệm, một tài năng đam mê văn chương, thi ca, mà vẫn luôn giản dị, thân thương, mộc mạc, chân tình. Là tất cả những gì mà có lẽ Đời thơ, Đời Người tác giả Thảo Vi luôn tâm niệm. Thơ Thảo Vi cứ thế mà neo đậu trong lòng bạn đọc.

Lê Huỳnh Diệu