Tác phẩm kỷ niệm 10 năm hoạt động của Bông Tràm, có sự góp mặt của 50 tác giả với trên 100 tác phẩm. Sách dày
312 trang, khổ 13x19 cm, giá 100.000 đ. Mời quý bạn đọc ủng hộ!
Ổi là một trong những trái cây dân dã có trong vườn nhà nơi làng quê yêu dấu, lúc còn trẻ thơ tôi thích nhất. Ổi đã gắn bó với tôi cả quãng thời gian dài những năm tháng ngày đất nước mới giải phóng còn khó khăn chung. Nhìn trái ổi từ những cây ổi mọc tự nhiên trong vườn nhà ngày ấy vẫn theo tôi đến tận bây giờ và sẽ mãi còn hiện hữu trên cõi tạm của một đời người.
Có lẽ không riêng gì
tôi, mà lũ nhỏ ngày ấy trong xóm, làng nhà tôi cũng rất thích hái ăn trái ổi sẻ
vừa chín tới, hương vị ngọt thơm lừng đến nức mũi... cho vào miệng cắn một
miếng để thưởng thức vị ngọt thanh của ổi, và ăn đến no bụng vẫn còn thòm
thèm.
Ổi sẻ trái không to
nhưng thơm ngon hơn các loại ổi to trái hiện nay. Khi có cơn gió thoảng qua là
hương vị ổi chín lại bay đi quanh vườn nhà, chỉ hít hà thôi là bụng đã cồn cào
muốn được thưởng thức ngay những trái ổi chín như đang chờ những bàn tay trẻ
thơ hái trái. Hồi ấy lũ dơi không biết ở đâu bay về rất nhiều và chúng rất
thích ổi chín, chúng chọn những trái nào ngon nhất để ăn, chính vì vậy nên lũ
trẻ phải thường xuyên quan sát hàng ngày bất cứ lúc nào rảnh rang trong ngày để
hái ổi kể cả buổi trưa nắng chói chang của kỳ được nghỉ hè lại rủ nhau tìm đến
cây ổi bờ vườn để hái trái, vườn nhà này hái hết thì kéo nhau sang vườn nhà
khác tìm hái ổi, nếu không thì đêm về loài dơi sẽ hớt tay trên. Chỉ trừ những
chùm ổi chín trên cao đầu cành phải dùng sào để hái hoặc trèo lên cây ổi để hái
trái, vì cây ổi thường nhiều nhánh, cành và thân cây rất dẻo dai khó gãy, nên
rất thuận tiện cho trẻ nhỏ leo trèo hái ổi.
Có những hôm vì tiếc
trái ổi chín dơi ăn làm rụng, nhặt lên dùng dao hớt bỏ phần dơi ăn để ăn mót
lại. Phải nói là loài dơi rất khôn ngoan những trái dơi đụng đến đều là trái
ngon nhất. Không những loài dơi mà chim chào mào, sóc... cũng rất thích ổi
chín.
Ổi là cây mọc tự nhiên,
khi chín dơi, chim chào mào ăn phần cơm ổi, còn hạt ổi do dơi, chim tha trái đi
nên phân phát hạt khắp nơi, nên cây con mọc lên từ hạt ổi, chỉ vài năm sau là
đã ra trái; những cây ổi sẻ bờ vườn vừa tạo nên nét đẹp cho khu vườn nhà vừa có
trái cho trẻ con nên được người dân quê tôi yêu thích, nhà nào trong vườn, đồi
cũng có một vài cây ổi. Ổi là cây chịu hạn và ra trái hầu như quanh năm, là
loại trái cây được ưa thích không chỉ trẻ con mà người lớn cũng thích trái ổi.
Cây ổi ngoài việc cho
trái còn có nhiều tác dụng đối với sức khoẻ con người, lá ổi được sử dụng rất
nhiều trong đời sống hàng ngày của người dân ai cũng biết công dụng của lá ổi
như: Lá ổi là một trong những vị lá mùng năm, hàng năm cứ đến ngày tết Đoan Ngọ
(mùng 5.5 âm lịch) là người dân đi cắt lấy lá mùng năm để phơi lúc 12 giờ trưa
gọi là lấy Ngọ với quan niệm lá sẽ thơm hơn ngày thường, để thay chè nấu nước
uống quanh năm, thì lá ổi là một trong những vị lá không thể thiếu được. Lá ổi
còn dùng để lót gói nem thịt heo (thịt lợn) trong mỗi dịp xuân về tết đến, khi
nướng nem, vị lá ổi sẽ làm thịt nem thơm hơn, chống đau bụng và nem để được
thời gian lâu hơn. Còn đọt ổi sẻ rất có tác dụng trong việc chữa đau bụng đi
ngoài hay đại tiện. Lá ổi còn có tác dụng là một trong các loại lá như lá sả,
chanh, lá lốt, lá tre, ngải cứu dùng để đung nước xông khi bị cảm nóng lạnh,
thương hàn... mà người dân quê tôi thường dùng trước đây và hiện nay cũng vậy.
Hồi đó chưa có thuốc tây
bán tại các quày thuốc như bây giờ, nên chỉ biết dùng đọt ổi để thay thế thuốc
tây. Chỉ cần hái 7 đọt ổi đối với nam giới rửa sạch và nhai với mấy hạt muối
trắng còn gọi là muối biển là mấy phút sau đã ổn định đường ruột và bụng đỡ và
hết đau, còn nữ giới thì dùng chín đọt ổi. Nên câu nói dân gian: Nam thất, nữ
cửu là vậy.
Tôi còn nhớ như in, hồi
nhỏ do kinh tế khó khăn, thiếu cơm lạt muối, nên gặp cái gì ăn được là ăn cho
đỡ đói, nên thường hay bị đau bụng đi ngoài nhiều lần dẫn đến mất nước trong cơ
thể, có khi đôi chân bước không vững. Ba, mẹ tôi chỉ cần hái bảy đọt ổi non rửa
sạch đưa cho tôi nhai với mấy hạt muối và nuốt thế là hết đau bụng. Chính vì
vậy, nên tôi nhớ đến tận bây giờ. Lúc đó tôi có hỏi mẹ sao đọt ổi linh nghiệm
vậy?
Mẹ giải thích đọt ổi có
vị chát nên chữa đau bụng rất tốt và thêm mấy hạt muối là để chống vi khuẩn gây
men độc hại làm đau bụng. Còn vì sao trái ổi già sắp chín chi chít dấu móng tay
để lại là do lũ trẻ bấm vào trái ổi để thử ổi sắp chín hay chưa. Nếu ổi sắp
chín thì bấm vào trái ổi sẽ mềm, còn chưa chín thì cứng hơn. Đây còn gọi là
kinh nghiệm dân gian của bọn trẻ. Và riêng tôi đã chuyển tải thành thơ, xin
được mạo muội bộc bạch trong bài thơ NHỚ HƯƠNG ỔI TÌNH QUÊ tôi viết:
Tôi yêu ngày tháng tuổi
thơ
Vùng quê xứ Quảng mộng
mơ thanh bình
Hừng đông sắc nắng bình
minh
Khu vườn cây trái thắm
tình quê hương
Và:
Có nắng, có gió hạt
sương/ Đọng trên ngọn cỏ, ruộng vườn đồng quê/ Thoảng hương ổi sẻ mà mê/ Cây
sai trái ngọt khó chê đậm đà...
Học xong cấp 3, một năm
sau tôi vào quân ngũ, nên không còn có điều kiện để thưởng thức những trái ổi
sẻ bờ vườn, tuổi thơ tinh nghịch như câu nói dân gian truyền miệng: “Nhất quỉ,
nhì ma, thứ ba học trò” của tôi đã khép lại từ ngày ấy. Ai rồi cũng phải lớn
lên và già đi theo năm tháng cuộc đời, không ai có thể trẻ mãi để sống mãi với
tuổi thơ, đó là quy luật tất yếu của con người. Quy luật: Sinh lão bênh tử là
bất biến không ai có thể cưỡng lại được như là điều hiển nhiên trên hành tinh
này.
Tôi muốn viết lại chút
cảm xúc của mình về một loài cây cho trái có ích đã gắn bó suốt quãng đời tuổi
thơ tôi nơi miền quê xứ Quảng đầy nắng, gió bão giông, để càng thêm yêu quê
hương, quê cha, đất tổ nơi nuôi giấu những kỷ niệm đầu tiên trong đời, nơi chấp
cánh những ước mơ gửi vào cánh diều khát vọng. Và quê hương mãi là chùm khế ngọt,
có vị ổi thơm lừng, tuổi thơ tôi còn mãi hiện hữu...
Tiết hạ, ngày 12.7.2023
Võ Văn Thọ
© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
|
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét