Home »

Cá rô đồng mùa hạ - tản văn Nguyễn Thế Lượng

18/8/14
Trưa hè, đang nóng oi ả bỗng dưng trời đổ mưa. Cơn mưa như trút nước ập tới làm cho con người, cây cối giật mình. Đang mải miên man trong cơn mưa, tôi bỗng nghe thấy tiếng lạch xạch phía dưới vườn nhà.
Âm thanh mỗi lúc một gần nghe như ai đang lạch nước. Đội nón ra ngoài xem, tôi nửa ngỡ ngàng, nửa chợt hiểu ngay. Thì ra đó là đàn cá rô dưới mương đang tìm đường rạch lên cạn theo dòng nước mưa trong vườn. Bất chợt, kí ức tuổi thơ quê mùa của tôi ùa về nhanh hơn cả cơn mưa hè hôm ấy. Có gì đâu sang trọng, chỉ là kí ức với mấy chú rô đồng thuở nào.
Ngày bé, mỗi khi trời mưa rào tháo trận, không chịu ở trong nhà, lũ trẻ chúng tôi vui mừng lắm vì đây là cơ hội cho thú bắt cá rô. Nào rọ đeo bên mình, nào vợt, nào dao, tất cả sẵn sàng khi cơn mưa ập tới. Như hẹn trước giữa người và cá. Lũ cá rô thấy nước về là khoan khoái rủ nhau “vượt vũ môn”, cố ngoi lên cạn để thay đổi không khí. Mưa mùa hạ nặng hạt, kéo dài, làm cho đồng ruộng, bờ mương, bờ cỏ tràn trề nước. Rình sẵn trên bờ, khoảng hơn một giờ đồng hồ trời mưa, lũ cá rô cả to cả bé, đội nước rạch lên những thảm cỏ cạnh con mương, rạch lên vườn theo đường nước mưa chảy. Lũ trẻ đã thú, lũ cá còn vui hơn khi vượt cạn. Con nào con nấy, người vàng ươm, có thêm một chấm đen đằng đuôi để khẳng định “thương hiệu” rô đồng, vây trên sống lưng và ngạnh hai bên căng lên nhọn hoắt như lưỡi cưa. Hình như chúng vừa tự vệ, vừa để lấy đà ngược dòng. Cả lũ thấy thế, reo hò ầm ĩ, đứa lấy vợt, đứa lấy dao, đứa dùng tay vồ lấy những chú rô đồng đang hung hăng. Cầm lên tay rồi vẫn thấy chúng ngoe nguẩy, vùng vẫy, vẩy bám vào lòng bàn tay thấy ram ráp, có đứa còn bị hàng răng cưa đâm chảy máu. Bắt hồi lâu, chẳng mấy mà được đầu giọ toàn cá rô.
Đấy là trời mưa, còn khi trời nắng, những trưa hè rủ nhau trốn giấc trưa, lũ chúng tôi đi săn rô đồng dưới con mương đầu nhà. Biết trời nắng, bọn rô rủ nhau tung tăng “hóng mát” dưới những lùm cây mua, chúng tôi chuẩn bị cần câu nhỏ tí và cả lưỡi câu cũng nhỏ để dụ bắt được bọn rô đồng. Tìm lật những luống đất để bắt những chú giun nhỏ làm mồi câu vì chúng tôi biết cá rô đồng rất khoái khẩu món này. Chỉ cần thả cần câu quá mặt nước một chút, đàn cá rô háu mồi đã kéo nhau lại đông không kể xiết. Những con to khôn hơn nên đề phòng, chúng chạm vào lưỡi câu rồi lại buông ra còn bọn rô bé háu ăn lao vào chiến luôn. Thế là mắc bẫy câu, mấy con to đôi khi không làm chủ được cũng lao vào đớp mồi nên dễ dàng bị nhấc lên. Được con nào, chúng tôi xâu vào dây cỏ, chẳng mấy chốc đã được một xâu cá toàn rô đồng vàng ươm, treo lủng lẳng trên đầu cây vác về.
Ở quê tôi ngày xưa còn có nhiều cách bắt rô đồng dễ dàng hơn. Bố đan cho chúng tôi những chiếc đó tre để bẫy cá. Tìm những thửa ruộng đầy nước, nơi có rô đồng trú ngụ, chúng tôi be kín bờ, chỉ để một chỗ thoát nước duy nhất sau đó lấy cây lá cắm xung quanh tạo bóng mát và đặt chiếc đó tre ngay cửa. Trời nắng, lũ rô đồng thi nhau tìm bóng trú ngụ, thấy bụi cây râm mát, chẳng cần suy tính, chúng lao vào tức khắc. Thế là trúng bẫy, đã vào đó thì chỉ có đường vào mà không ra được. Thỉnh thoảng chúng tôi ra khám thính đó, nhấc lên, cá rô lớn nhỏ rãy lạch xạch nghe thích thú.
Những chiều hè, với chiến lợi phẩm những chú rô ron béo căng, vàng ươm trên tay, chúng tôi được mẹ chế biến cho những món ăn quê đậm đà dư vị. Mẹ mổ cá, để vả vẩy rửa sạch cho vào chảo mỡ rán giòn. Những chú rô béo cong lên vàng suộm, thịt trắng và thơm nhường nào. Chúng tôi ra vườn hái thêm húng láng, rau mùi tàu, kinh giới để ăn kèm với cá rô rán. Mẹ còn kho cá rô với kế, món ăn chỉ có ở nhà quê. Khế và cá rô hòa quyện nhau vừa thơm vừa bùi, ăn vào tốn cơm phải biết. Trưa hè nóng bức, mẹ nấu cá rô với chuối xanh ăn ngon không kém. Chan canh vào bát cơm trắng ngần, tràn đầy hương vị quê, cắn quả cà pháo giòn tan như xua đi bao giọt mồ hôi, như lùa vào miệng tất cả sự thảo thơm và ngọt bùi của ẩm thực đồng quê.

Chúng tôi lớn lên theo năm tháng, thú vui bắt rô đồng cũng xa dần tuổi thơ. Nhưng có lẽ, từ trong kí ức sâu thẳm, nỗi nhớ đồng quê nơi có con cua con cá chẳng thể phai mờ theo thời gian.

NGUYỄN THẾ LƯỢNG (tác giả giữ bản quyền)
__________________________________________




© Tác giả giữ bản quyền. Vui lòng ghi rõ nguồn Bông Tràm sử dụng lại nội dung này.
Chuyên mục: ,

Comments[ 0 ]


Đăng nhận xét